người Maori giết người châu âu và chém giết lẫn nhau. Từ năm 1818 đến
1835, hai vật phẩm do người châu âu du nhập đã làm gia tăng mức độ sát
thương trong chiến tranh của người Maori, ở một giai đoạn được gọi là
Chiến tranh Súng hỏa mai trong lịch sử New Zealand. Dĩ nhiên, một nhân
tố là sự xuất hiện của súng hỏa mai, loại súng có thể giết người ở tầm xa
một cách hiệu quả hơn nhiều so với gậy. Một nhân tố khác có thể làm bạn
ngạc nhiên: đó là khoai tây. Ta khó có thể tưởng tượng được khoai tây lại là
một tác nhân chính gây ra chiến tranh. Tuy nhiên, hóa ra là thời gian và quy
mô của những cuộc hành quân nhằm tấn công lẫn nhau của những nhóm
Maori bị giới hạn bởi lượng lương thực có thể mang theo để nuôi binh.
Lương thực chính ban đầu của người Maori là khoai lang. Khoai tây được
người châu âu du nhập (dù có nguồn gốc từ Nam Mỹ) cho năng suất cao
hơn khoai lang ở New Zealand, mang lại lượng thực phẩm dư thừa lớn hơn,
cho phép tiến hành các cuộc hành quân đột kích lớn hơn trong thời gian dài
hơn so với trước đây. Sau khi khoai tây xuất hiện, các cuộc hành quân bằng
ca-nô của người Maori nhằm bắt nô lệ hoặc giết những người Maori khác
đã phá vỡ mọi kỷ lục về khoảng cách trước đây của họ. Ban đầu, chỉ một số
bộ lạc sống chung với thương nhân châu âu mới có thể có được súng hỏa
mai và hủy diệt các bộ lạc khác không có súng. Tuy nhiên, khi súng hỏa
mai trở nên phổ biến, các cuộc được trang bị súng hỏa mai lên đến đỉnh
điểm, cho đến khi mọi bộ lạc đều có súng hỏa mai, và không bộ lạc nào có
ít súng hơn để trở thành một mục tiêu tấn công yếu ớt thì chiến tranh hỏa
mai kết thúc.
Ở người Fiji cũng vậy, sự du nhập súng hỏa mai từ người châu âu khoảng
năm 1808 đã khiến người Fiji sát hại nhau nhiều hơn so với khi họ còn sử
dụng gậy, giáo và cung tên. Súng, thuyền và rìu thép của người châu âu
nhanh chóng tạo điều kiện cho việc săn đầu người xuyên đảo ở các đảo
Solomon trong thế kỷ XIX: không như những chiếc rìu đá, rìu thép có thể
chặt đầu nhiều người mà không bị mòn. Tương tự, lần lượt súng, ngựa và
những người mua nô lệ ở châu âu đã kích động xung đột ở vùng Đại Bình
nguyên thuộc Bắc Mỹ và ở Trung Phi. Ở mỗi xã hội mà tôi đề cập, chiến
