đội thường trực. Nhiều người khác lúc này vẫn không có những dấu hiệu
đó của nền văn minh, và Thổ dân úc, !Kung rồi những người lùn Pygmy
châu Phi lúc bấy giờ vẫn còn duy trì nhiều kiểu sống đặc trưng trên toàn thế
giới trước năm 9000 TCN. Chúng ta lý giải như thế nào cho những khác
biệt theo địa lý đáng kinh ngạc như vậy?
Một quan niệm từng phổ biến trước đây và ngày nay vẫn nhiều người tin
theo, là những kết quả khác biệt theo vùng đó phản ánh những khác biệt
bẩm sinh ở trí tuệ con người, tính hiện đại về mặt sinh học và tinh thần làm
việc. Giả sử, theo niềm tin đó, người châu âu thông minh hơn, tiên tiến hơn
về mặt sinh học, cần cù hơn, trong khi thổ dân úc và người New Guine hay
những nhóm và bộ lạc người hiện đại khác lại kém thông minh hơn, sơ
đẳng hơn và ít tham vọng hơn. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào về
những khác biệt sinh học tưởng tượng đó, ngoại trừ lập luận xoay vòng
rằng nhóm và bộ lạc người hiện đại tiếp tục sử dụng công nghệ thô sơ, các
tổ chức chính trị và các phương thức sinh sống sơ đẳng hơn, do đó bị cho là
sơ đẳng hơn về sinh học.
Thay vào đó, lời giải thích cho những khác biệt ở các loại hình xã hội cùng
tồn tại trong thế giới hiện đại phụ thuộc vào các khác biệt môi trường.
Những gia tăng trong mức độ tập trung hóa chính trị và phân tầng xã hội
được thúc đẩy bởi những gia tăng trong mật độ dân số, yếu tố này lại bị
thúc đẩy bởi sự gia tăng và tăng cường sản xuất thức ăn (trồng trọt và chăn
nuôi). Nhưng đáng ngạc nhiên là rất ít loài cây và động vật hoang dã có thể
phù hợp để thuần hóa trở thành cây trồng và gia súc. Những loài hoang dã
ít ỏi đó chỉ tập trung ở khoảng hơn chục vùng nhỏ trên thế giới, nơi các mà
xã hội loài người nhờ đó có được bước khởi đầu quyết định trong phát triển
sản xuất thực phẩm, thực phẩm dư thừa, gia tăng dân số, phát triển công
nghệ tiên tiến và chính quyền nhà nước. Như tôi đã thảo luận chi tiết trong
cuốn sách trước Súng, Vi trùng và Thép (đã được Alpha Books mua bản
quyền), những khác biệt đó giải thích vì sao châu âu, sống gần vùng này
của thế giới (vùng Fertile Crescent) với những loài cây và động vật có thể
