bao gồm việc nâng cao vệ sinh môi trường; việc lắp đặt nguồn cung cấp
nước sạch của chính quyền nhà nước, việc tiêm chủng và các biện pháp y tế
công cộng khác; sự phát triển của kiến thức khoa học về các tác nhân gây
bệnh truyền nhiễm giúp phát triển được các biện pháp chữa trị hợp lý, hiệu
quả; và việc phát minh ra thuốc kháng sinh. Việc giữ vệ sinh kém đã (và
vẫn còn) tạo điều kiện lây lan cho các bệnh truyền nhiễm và bệnh do ký
sinh trùng trong các xã hội truyền thống, những người thường xuyên sử
dụng cùng một nguồn nước để uống, nấu ăn, tắm rửa, giặt giũ, đi vệ sinh
gần nguồn nước đó, họ không hiểu được giá trị của việc rửa tay trước khi
ăn.
Kể lại một ví dụ về vệ sinh và bệnh tật đã để lại ấn tượng với cá nhân tôi,
trong một chuyến đi đến Indonesia, tôi đã dành phần lớn thời gian mỗi
ngày để quan sát các loài chim một mình trên những con đường mòn trong
rừng tỏa ra từ khu cắm trại cùng với các đồng nghiệp người Indonesia.
Trong chuyến đi này, tôi bất ngờ bị tiêu chảy không theo giờ giấc từ ngày
này qua ngày khác. Tôi đã nghĩ nát óc để tìm nguyên nhân và điều gì có thể
giải thích được sự thay đổi về thời gian tôi bị tiêu chảy mỗi ngày. Cuối
cùng, tôi cũng tìm ra manh mối. Mỗi ngày, một đồng nghiệp người
Indonesia, cảm thấy có trách nhiệm về sự an toàn của tôi, sẽ ra khỏi trại và
lần theo dấu của tôi ngày hôm đó cho đến khi gặp được tôi, để đảm bảo tôi
không bị tai nạn hoặc lạc đường. Anh sẽ đưa cho tôi bánh quy mà anh đã
chu đáo mang theo từ trại, trò chuyện với tôi vài phút để yên tâm rằng tôi
hoàn toàn ổn, rồi trở về trại. Một buổi tối, tôi đột nhiên nhận ra mình bắt
đầu bị tiêu chảy mỗi ngày khoảng nửa giờ sau khi gặp và ăn bánh quy mà
người đồng nghiệp của tôi đưa: nếu gặp anh vào lúc 10 giờ sáng, tôi sẽ bị
tiêu chảy lúc 10 giờ 30 phút và nếu anh gặp tôi lúc 2 giờ 30 phút chiều, tôi
sẽ bị lúc 3 giờ chiều. Từ ngày hôm sau trở đi, tôi vẫn nhận bánh quy, nhưng
kín đáo quăng đi sau khi anh đã đi khỏi và không hề bị tiêu chảy nữa. Vấn
đề nằm ở chỗ, bạn tôi cầm bánh như thế nào chứ không phải do chính
những chiếc bánh, vì chúng tôi cất lương thực trong bao bì còn nguyên khi
mua và tôi không bao giờ bị tiêu chảy nếu tự mở gói bánh. Thay vào đó,
