THẾ GIỚI CHO ĐẾN NGÀY HÔM QUA - Trang 467

cuối thế kỷ XXI. Cũng bị đe dọa gần như vậy là các ngôn ngữ bản địa ở
châu Mỹ. Trong số hàng trăm ngôn ngữ bản địa của Bắc Mỹ, một phần ba
đã bị tuyệt chủng, một phần ba khác chỉ còn một vài người già sử dụng, chỉ
có hai thứ tiếng (Navajo và Yupik Eskimo) là vẫn đang được sử dụng để
phát sóng trên các đài phát thanh địa phương - một dấu hiệu rõ ràng cho
thấy những vấn đề trong thế giới truyền thông đại chúng ngày nay. Trong
số hàng ngàn hoặc hơn các ngôn ngữ bản địa trước đây được nói ở Trung
và Nam Mỹ, chỉ có một ngôn ngữ có tương lai an toàn là Guarani, ngôn
ngữ quốc gia của Paraguay cùng với tiếng Tây Ban Nha. Lục địa duy nhất
với hàng trăm ngôn ngữ bản địa không rơi vào thảm họa này là châu Phi,
nơi mà hầu hết những tiếng bản địa còn tồn tại có hàng chục ngàn, thậm chí
hàng triệu người sử dụng và nơi có những cộng đồng nông dân định canh
định cư nhỏ hiện nay vẫn gìn giữ ngôn ngữ của họ.

Ngôn ngữ biến mất như thế nào?

Ngôn ngữ bị tuyệt chủng như thế nào? Cũng như có nhiều cách khác nhau
để giết người - giáng một đòn nhanh chóng vào đầu, bị nghẹt thở từ từ,
hoặc bằng quá trình bỏ bê kéo dài - có nhiều cách khác nhau để xóa sổ một
ngôn ngữ. Cách trực tiếp nhất là giết chết hầu hết những người sử dụng. Đó
là cách những người da trắng California đã khai trừ ngôn ngữ của những
người thổ dân "hoang dã" cuối cùng ở Mỹ, một người tên là Ishi thuộc bộ
lạc Yahi có khoảng 400 người, sống gần núi Lassen. Trong các cuộc tàn sát
hàng loạt giữa năm 1853 và 1870 sau khi cơn sốt vàng California đã đưa
những người châu âu đến định cư ở California, họ giết hầu hết người Yahi,
chỉ để lại Ishi và gia đình của ông, sau đó chỉ còn lại Ishi, sống sót bằng
cách lẩn trốn cho đến năm 1911. Thực dân Anh đã loại bỏ tất cả các ngôn
ngữ bản địa của Tasmania vào đầu năm 1800 bằng cách giết chết hoặc bắt
nhốt tất cả người Tasmania, thúc đẩy bằng khoản tiền thưởng 5 bảng cho
việc giết mỗi người Tasmania trưởng thành và 2 bảng cho mỗi đứa trẻ.
Những phương pháp ít bạo lực hơn cũng dẫn đến kết quả tương tự. Ví dụ,
từng có hàng ngàn người bản địa thuộc bộ tộc Mandan trên vùng Đại Bình

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.