Nếu cuối cùng bạn cũng đồng ý rằng sự đa dạng ngôn ngữ là không có hại
và có thể có lợi, thì chúng ta có thể làm được gì để làm chậm xu hướng suy
giảm hiện tại của sự đa dạng ngôn ngữ? Chúng ta có thật sự bất lực trước
những thế lực dường như áp đảo tiêu diệt tất cả ngôn ngữ ngoại trừ một số
ngôn ngữ lớn trong thế giới hiện đại?
Không, chúng ta không bất lực. Trước hết, các nhà ngôn ngữ học chuyên
môn có thể làm được nhiều hơn những gì họ đang làm hiện nay. Phần lớn
các nhà ngôn ngữ đều đánh giá thấp việc nghiên cứu những ngôn ngữ đang
biến mất. Chỉ đến gần đây họ mới chú ý nhiều hơn tới những mất mát sắp
xảy ra của chúng ta. Thật là mỉa mai khi nhiều nhà ngôn ngữ học vẫn đứng
nhìn trong thời điểm ngôn ngữ, chủ đề nghiên cứu chính của họ, đang dần
biến mất. Chính phủ và xã hội có thể đào tạo và ủng hộ nhiều nhà ngôn ngữ
học hơn để nghiên cứu và thu âm lại những người cuối cùng còn nói những
thứ tiếng đang chết, để giúp các thành viên còn lại của bộ tộc có thể làm
sống lại ngôn ngữ đó ngay cả sau khi những người già cuối cùng sử dụng
nó chết đi - như đã xảy ra với tiếng Cornish ở Anh và có thể đang xảy ra
với tiếng Eyak ở Alaska. Một câu chuyện thành công đáng chú ý của việc
hồi sinh ngôn ngữ là việc tái lập tiếng Do Thái như một ngôn ngữ bản địa
trong thời gian gần đây, hiện đã được 5 triệu người sử dụng.
Thứ hai, Chính phủ có thể hỗ trợ các ngôn ngữ thiểu số bằng các chính
sách và phân bố ngân sách. Ví dụ như gần đây chính phủ Hà Lan đã hỗ trợ
ngôn ngữ Frisian (được nói bởi khoảng 5% dân số của Hà Lan) và chính
phủ New Zealand hỗ trợ ngôn ngữ Maori (được nói bởi khoảng 2% dân số
của New Zealand). Sau gần hai thế kỷ chống đối tiếng Mỹ bản địa, chính
phủ Mỹ đã thông qua nghị định khuyến khích việc sử dụng những ngôn
ngữ này vào năm 1990 và sau đó đã phân bổ một khoản tiền nhỏ (khoảng 2
triệu đô-la mỗi năm) để người Mỹ bản địa học ngôn ngữ của họ. Mặc dù
vậy, những con số này cho thấy sự hỗ trợ của Chính phủ đối với các ngôn
ngữ đang bị đe dọa vẫn còn một chặng đường dài để đi. Số tiền Chính phủ
Mỹ dành để bảo tồn các loài động thực vật đang bị đe dọa còn vượt ngân
