thống bên ngoài sau lần tiếp xúc đầu tiên cảm thấy lạ lẫm với nền kinh tế
thị trường sử dụng tiền mặt của chúng ta. Một số người ở Cao nguyên New
Guinea vừa mới tiếp xúc đã được đưa đến các khu phố miền biển New
Guinea và gặp phải cú sốc văn hóa. Những người Cao nguyên đó đã nghĩ gì
khi họ tìm hiểu về cách thức hoạt động của nền kinh tế thị trường của
chúng ta?
Kinh tế thị trường
Ngạc nhiên đầu tiên đối với người Cao nguyên chắc hẳn là việc nhận ra
rằng phương thức vô cùng phổ biến để thu mua một món hàng của chúng ta
không phải là trao đổi hàng hóa mà bằng trả tiền. Không giống như hầu hết
các món hàng trao đổi trong thương mại truyền thống, tiền không có giá trị
nội tại và cũng không được xem là vật phẩm sang trọng đẹp đẽ như nữ
trang hoặc chén bát thương mại của người Siassi, vốn được dùng để trao
đổi, cất giữ hoặc ngưỡng vọng và thể hiện đẳng cấp. Công dụng duy nhất
của tiền là sử dụng để đổi lấy nhiều thứ khác. Không giống chén bát thương
mại của người Siassi mà bất kỳ cư dân nào của một số ngôi làng sở hữu kỹ
năng cần thiết đều được phép chế tác, tiền chỉ được phát hành bởi chính
phủ: nếu một công dân của Thế giới Thứ nhất sở hữu kỹ năng cần thiết
cùng với một chiếc máy in tìm cách sử dụng kỹ năng đó để tự mình phát
hành tiền, anh ta sẽ bị bỏ tù vì làm tiền giả.
Phương pháp trao đổi hàng hóa truyền thống, theo đó hai người trực tiếp
trao đổi một vật phẩm lấy một vật phẩm khác mình muốn mà không có các
bước trung gian trả tiền mặt cho một bên thứ ba, giờ đây ít được sử dụng
hơn ở các xã hội hiện đại. Trái lại, một số xã hội truyền thống sử dụng các
vật phẩm có giá trị tự định theo cách mà đôi khi gần giống với cách sử
dụng tiền của chúng ta. Ví dụ như: việc sử dụng vỏ trai có viền vàng của
người Kaulong New Britain và các dĩa đá lớn của cư dân Đảo Yap ở
Micronesia. Người Cao nguyên New Guinea sử dụng vỏ ốc tiền và người
eo biển Vitiaz sử dụng chén bát gỗ chế tác, như những món hàng trao đổi,
