Derwatt, người chỉ muốn được gọi bằng cái tên Derwatt, rất dè dặt khi nói
về nơi trú ngụ của anh ở Mexico nhưng lại nói khá nhiều khi được hỏi về
tác phẩm của mình và các đồng nghiệp, về Picasso: ‘Picasso cũng có nhiều
giai đoạn. Tôi thì không có giai đoạn nào hết’”. Trong bức ảnh trên tờ
Sunday Times, anh đứng sau bàn của Jeff, khoa tay múa chân, bàn tay trái
nắm lại giơ lên, một động tác mà Tom không nhớ đã làm, nhưng có trên
ảnh đây “… mặc bộ đồ rõ ràng đã cất ở trong tủ hàng năm trời… can đảm
đương đầu trong trận chiến với mười hai nhà báo, hẳn là một phiên tòa sau
sáu năm lánh đời, chúng tôi cho là vậy”. Cụm từ “chúng tôi cho là vậy” có
phải là một sự châm biếm không nhỉ? Tom nghĩ hẳn là không, vì toàn bộ
những lời nhận xét còn lại đều mang tính khen ngợi. “Các bức tranh sơn
dầu gần đây của Derwatt vẫn giữ vững được tiêu chuẩn cao của anh -
phong cách riêng, kỳ quái, thậm chí là bệnh hoạn, có phải chăng?… Không
có bức tranh nào của Derwatt được vẽ qua loa hay thể hiện sự do dự.
Chúng đều là thành quả của tình yêu, dù kỹ thuật vẽ của anh có phần nhanh
gọn, tươi mới, và dễ dàng đối với anh. Đừng nhìn chúng mà tưởng dễ.
Derwatt đã nói anh không bao giờ vẽ một bức tranh nào dưới hai tuần…”
Anh đã nói vậy thật à? “… và anh làm việc ngày đêm, thường nhiều hơn
bảy tiếng một ngày… Đàn ông, bé gái, ghế, bàn, những thứ kỳ lạ bị đốt,
vẫn chiếm chủ đạo… Buổi triển lãm này sẽ lại bán sạch tranh thôi.” Không
đề cập gì đến việc Derwatt biến mất sau buổi phỏng vấn.
Đáng tiếc thay, Tom nghĩ, những lời tán dương ấy lại chẳng thể được
khắc lên mộ của chính Bernard Tufts, bất kể nó nằm ở đâu đi nữa. Tom nhớ
đến câu “Nằm ở nơi đây người có tên đã cuốn theo dòng nước,” một dòng
chữ luôn khiến Tom đong đầy nước mắt cả ba lần anh nhìn thấy nó trong
nghĩa trang dành cho những người Anh theo đạo Tin Lành ở Rome, và
thỉnh thoảng còn có thể khiến anh chỉ cần nghĩ đến đã ướt nước mắt. Biết
đâu Bernard, con ong chăm chỉ ấy, tâm hồn nghệ sĩ ấy, sẽ tự gieo vần thơ
riêng trước khi mất. Hay anh ta sẽ trở nên nổi tiếng trong vô danh nhờ một
bức “Derwatt”, một bức tranh phi thường mà anh ta còn chưa vẽ ra?
