HUY CẬN
Cù Huy Cận sinh ngày 31 mai 1919. Quê quán: làng Ân Phú, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Học lớp năm trường tổng, lớp tư đến khi
đậu tú tài tây ở Huế. Hiện học Trường Cao đẳng Nông lâm.
Hồi 1936, có viết giúp Tràng An, Sông Hương (ký Hán Quỳ). Từ 1938, đăng thơ ở Ngày nay.
Đã xuất bản: Lửa thiêng (Đời nay, Hà Nội - 1940)
Đã có hồi người ta tưởng muốn làm thơ hay phải là người hay khóc và thi nhân mỗi lần cầm bút
là một lần phải “nắng khăn lau mắt lệ”. Nhưng buồn mãi cũng chán. Trên tao đàn Việt Nam bỗng
phe phẩy một ngọn gió yêu đời, tuy không thổi tan những đám mây sầu u ám, song cũng đã mấy lần
ngân lên những tiếng reo vui. Người thính tai sẽ nhận thấy trong những tiếng kia còn biết bao
nhiêu vui gượng, nhưng dầu sao sự cố gắng đau đớn của cả một lớp người đi tìm vui, cái cảnh ấy
ai thấy mà chẳng động lòng? Than ôi! Ngày vui ngắn ngủi, chưa được mấy năm nỗi buồn đã trở về,
thảm đạm và nặng nề hơn xưa.
Nó đã trở về trong tập Lửa Thiêng. Với những tính cách khác hẳn. Cái buồn Lửa Thiêng là cúi
buồn tỏa ra từ hồn một người cơ hồ không biết đến ngoại cảnh. Có người muốn làm thơ phải tìm
những cảnh nên thơ. Huy Cận không thể. Nguồn thơ đã sẵn trong lòng, đời thi nhân không cần có
nhiều chuyện. Huy Cận có lẽ đã sống một cuộc đời rất bình thường, nhưng người luôn luôn lắng
nghe mình sống để ghi lấy cái nhịp nhàng lặng lẽ của thế giới bên trong. Ai đã so sánh “Las
Mocedades del Cid” của Guillen de Castro với “le Cid” của Corneille hay “Kim Vân Kiều
truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân với “Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du đều nhận thấy
trong “Đoạn trường tân thanh” và trong “le Cid” nhiều tình mà ít chuyện. Nếu ta so sánh thơ Huy
Cận với thơ hồi trước, ta cũng sẽ thấy như thế.
Huy Cận đi lượm lặt những chút buồn rơi rác để rồi sáng tạo nên những vần thơ ảo não. Người
đời sẽ ngạc nhiên vì không ngờ với một ít cát bụi tầm thường thi nhân lại có thể đúc thành bao
nhiêu châu ngọc. Ai có ngờ những bước chân đã tan trên đường kia còn ghi lại trong văn thơ
những dấu tích hẳn không bao giờ tan được:
Thôi đã tan rồi vạn gót hương
Của người đẹp tới tự trăm phương.
Tan rồi những bước không hò hẹn
