phải giam mình dưới hầm. Nhưng điều làm tôi lo lắng hơn cả chính là cách
chống lại sự buồn chán và nên đọc thứ gì tiếp theo
- dù chuyện bị ép đọc
do không có việc gì khác chẳng lấy gì làm thích thú so với việc đọc một
cách tự nguyện. Tôi muốn trở thành một triết gia (và đến giờ vẫn thế), vì
vậy, tôi nhận thấy mình cần phải đầu tư nghiêm túc vào việc học hỏi tư
tưởng của những triết gia khác. Hoàn cảnh đã thôi thúc tôi nghiên cứu các
ghi chép tổng quát và lý thuyết về chiến tranh và xung đột, cố gắng “bắt
bài” Lịch sử và nắm bắt được quá trình vận hành của cỗ máy vĩ đại sản sinh
ra các sự kiện này.
Thật đáng ngạc nhiên, cuốn sách có ảnh hướng lớn nhất đối với tôi
không phải là tác phẩm của một người hoạt động trong lĩnh vực tư duy, mà
được viết bởi một nhà báo: Willam Shirer's Berlin Diary: The Journal of a
Foreign Correspondent, 1934-1941 (Tạm dịch: Nhật ký Berlin: Ghi chép
của một phóng viên ngoại quốc, 1934-1941). Shirer là một phóng viên
truyền thanh, nổi tiếng với tác phẩm The Rise and Fall of the Third Reich
(Tạm dịch: Sự trỗi dậy và tan rã của Đệ Tam Quốc Xã, bản dịch tiếng Việt:
Sự trỗi dậy và suy tàn của Đế chế thứ ba - nhà xuất bản Tri Thức ). Với tôi,
cuốn nhật ký đã mang đến một góc nhìn khác lạ. Tôi đã đọc (và nghiên
cứu) các tác phẩm của Hegel, Marx, Toynbee, Aron và Fichte về tính triết
học của lịch sử, cũng như những thuộc tính của nó, và nghĩ rằng nhận thức
của mình về khái niệm biện chứng còn mơ hồ vì cảm thấy còn có cái gì đó
ở những lý thuyết này mà mình chưa hiểu được. Tôi không hiểu được
nhiều, ngoại trừ việc lịch sử cũng có tính lôgic nhất định và những vật chất
sinh ra từ mâu thuẫn (hay các dạng thức đối lập) theo chiều hướng đưa loài
người lên các hình thái xã hội cao hơn - một dạng vật chất đó. Điều này rất
giống với quá trình lý thuyết hóa đang diễn ra quanh tôi về cuộc chiến tại
Li băng. Cho đến tận ngày nay, khi được bất cứ ai hỏi một câu hỏi buồn
cười rằng cuốn sách nào đã “định hình tư tưởng của tôi”, tôi đều khiến họ
ngạc nhiên khi trả lời rằng cuốn sách này đã dạy tôi (dù hết sức tình cờ)
nhiều điều nhất về triết học và lịch sử lý thuyết - và, chúng ta sẽ thấy, nó
