Khả năng không thể dự đoán được các biến cố ngoại lai hàm ý về khả
năng không thể đoán trước được tiến trình lịch sử, nếu dựa theo tỷ trọng
của những biến cố loại này trong chuỗi các biến cố.
Thế nhưng, chúng ta lại hành động như thể mình có khả năng dự đoán
được các sự kiện lịch sử hoặc thậm chí tệ hơn, thay đổi được cả tiến trình
lịch sử. Chúng ta đưa ra những dự đoán về thâm hụt an sinh xã hội hay giá
dầu của ba mươi năm sau mà không nhận thức rằng, thậm chí, không thể
đoán trước được chúng sẽ như thế nào trong mùa hè tới - những sai lầm dự
đoán của chúng ta đối với các sự kiện kinh tế hay chính trị tàn ác tới mức
mỗi lần nhìn vào bản thống kê thực tế, tôi lại phải tự véo mình để chắc
chắn không phải đang mơ. Điều đáng ngạc nhiên không phải ở tính chất
nghiêm trọng của những sai lầm trong dự báo, mà chính là sự thiếu nhận
thức của chúng ta về chúng. Điều này càng đáng lo hơn khi chúng ta tham
gia vào những xung đột chết người: về cơ bản, chiến tranh là không thể dự
đoán được (và chúng ta đều không biết điều này). Chính việc hiểu biết sai
về các chuỗi mắt xích nhân quả giữa chính sách và hành động khiến chúng
ta có thể dễ dàng gây ra các yếu tố Thiên Nga Đen nhờ sự xông xáo ngu dốt
- giống như một đứa trẻ đang đùa nghịch với bộ đồ nghề hóa chất.
Cùng với sự thiếu nhận thức tổng quát về tình trạng của các sự việc, việc
chúng ta không thể dự đoán được trong các môi trường bị lệ thuộc vào yếu
tố Thiên Nga Đen, đồng nghĩa với khả năng một số chuyên gia nào đó thực
sự không phải là chuyên gia dù vẫn tin rằng mình là chuyên gia. Dựa trên
thành tích thực nghiệm của những người này, họ chỉ giỏi thuật lại chứ cũng
chẳng biết về chuyên môn đó nhiều hơn đại đa số dân chúng là bao - hoặc
tệ hơn là tung hỏa mù bằng những mô hình toán học phức tạp. Có khả năng
họ cũng đeo một chiếc cà vạt.
Các yếu tố Thiên Nga Đen là không thể dự đoán được, vì vậy, chúng ta
cần phải thích nghi với sự tồn tại của chúng (hơn là cố gắng dự đoán một
cách ngây thơ). Có quá nhiều thứ chúng ta có thể làm nếu tập trung vào
phần “phản tri thức” hoặc những điều chưa biết. Trong số nhiều lợi ích
khác, bạn có thể bắt đầu thu thập những yếu tố Thiên Nga Đen có khả năng
cầu may (theo nghĩa tích cực) thông qua việc tối đa hóa khả năng tiếp cận
