Cái Tất Cả Nằm Trong Cái Một
Trong Lục Diệu Pháp Môn, sau khi đã thực tập đếm hơi thở và theo dõi hơi
thở thì hành giả thực tập ngưng tụ vào một đối tượng và quán chiếu để nhìn
sâu vào. Ví dụ chúng ta quán chiếu hơi thở của chúng ta. Hơi thở là đối
tượng của chánh niệm. Sau đó hơi thở là đối tượng của định. Rồi hơi thở
trở thành đối tượng của quán. Chúng ta nói hơi thở này là cái gì? Hơi thở
này từ đâu phát sinh ra? Hơi thở này từ đâu tới? Hơi thở này sẽ đi về đâu?
Nhìn vào hơi thở, chúng ta có thể thấy được cả vũ trụ. Sự có mặt của hơi
thở chứng minh sự có mặt của thân thể. Sự có mặt của thân thể chứng minh
sự có mặt của tứ đại, của vũ trụ. Vì vậy cho nên chỉ cần nhìn vào trong cái
một là có thể thấy được cái tất cả. Dầu là nhìn vào một vọng tưởng cũng
vậy. Vọng tưởng là nhận thức sai lầm. Lấy đối tượng vọng tưởng đó làm
đối tượng quán chiếu chúng ta sẽ thấy được bản chất của vọng tưởng. Vọng
tưởng đó cũng được làm bằng tất cả vũ trụ. Vì vậy nhìn vào vọng tưởng, ta
có thể thấy được tất cả vũ trụ. Kinh có nói đến những hình ảnh như lông
của con rùa (gọi là qui mao) hay là sừng của con thỏ (gọi là thố giác).
Những hiện tượng không có (con rùa không có lông, con thỏ không có
sừng), nhưng khi ta đã có một ý niệm về lông rùa hay là về sừng thỏ rồi thì
ý niệm đó cũng là một cái gì đã được phát sanh, nó cũng là một pháp. Vì
vậy ý niệm về lông rùa hay sừng thỏ cũng có thể giúp chúng ta giác ngộ
được. Nhìn sâu vào ý niệm đó, chúng ta sẽ thấy được bản chất nó, thấy
được từ đâu mà phát sinh ra ý niệm đó. Cũng như ông già Noel. Ông già
Noel có hay không có, đó là một chuyện. Nhưng vì chúng ta đã có một ý
niệm hay là một tín ngưỡng về ông già Noel thì chúng ta biết rằng ý niệm
đó hay là tín ngưỡng đó đã phát sinh từ những tâm niệm nào, từ những ước
ao nào và sẽ có hậu quả làm sao. Tuy ông già Noel không phải là một thực
tại, nhưng ý niệm về ông già Noel cũng là chìa khóa để mở cửa thực tại.
Khi ngủ mơ, chúng ta có thể thấy được một con voi đang bay ở trên trời,
một con voi có cánh. Chúng ta biết rằng con voi có cánh là một chuyện
