Phiền Não Là Bồ Đề: Năm Phép Quán Chiếu Về
Sự Biến Đổi
Trong giáo lý của thầy Tăng Hội, ta tìm thấy tư tưởng tâm tính bản tịnh, the
nature of the mind is originally pure. Bản tính của tâm vốn là thanh tịnh. Vì
những ô nhiễm của phiền não che lấp thành ra tâm ấy không chiếu sáng
được. Vì vậy cho nên tu tập là lau chùi phiền não. Sau này thầy Thần Tú
lúc trình kệ kiến giải: "Tâm như minh kính đài" cũng chỉ nói như vậy thôi.
Tâm như minh kính đài có nghĩa là tâm mình như là một đài gương sáng,
và mỗi ngày cần phải lau bụi. Chúng ta biết rằng tư tưởng này làm nền tảng
cho các tư tưởng Pháp thân và Phật tánh.
Trong giáo lý của thầy Tăng Hội có tư tưởng một là tất cả, tất cả là một. Đó
là giáo lý tương nhập, tương tức. 'Một là tất cả' là tư tưởng Hoa Nghiêm.
Trong giáo lý của thầy Tăng Hội có tư tưởng đại viên cảnh trí. Tâm của
mình như một tấm gương sáng, lớn và tròn. Cố nhiên trong giáo lý của thầy
có tư tưởng của A lại gia thức nhưng lúc đó chưa gọi là A lại gia thức. Và
cũng có tư tưởng tàng và chủng tử. Những tư tưởng này rất rõ ràng trong
các văn kiện mà chúng ta đang học. Hai hình ảnh mà thầy dùng là hai hình
ảnh rất đặc thù. Thứ nhất là hình ảnh của biển cả. Nước muôn sông đổ về
biển cả. Biển cả tức là tàng thức và nước mưa từ các sông chảy vào là
những ấn tượng đi vào trong tâm thức bằng đường mắt, tai, mũi, lưỡi, thân
và ý. Hình ảnh thứ hai là hình ảnh người gieo mạ, người gieo hạt trong lúc
chạng vạng. Thầy đã dạy chúng ta rằng bồ đề tâm hoặc đạo chí là nguồn
năng lượng rất quan trọng đưa đến sự thành đạt sự tu học. Chúng ta phải
sống đời sống hằng ngày như thế nào để cho đạo chí ấy mỗi ngày được vun
trồng. Bồ đề tâm ấy có khi gọi là sơ tâm, mỗi ngày một vững chãi hơn.
Sống làm sao để mỗi ngày cái đạo chí, cái sơ tâm đó cứ mòn mỏi bớt đi
một chút thì hỏng hết, lỗ vốn hết, lỗ vốn cho thầy Tăng Hội, lỗ vốn cho các
