Tổ. Thầy Tăng Hội cũng có dạy về năm phép quán chiếu. Năm phép này
chắc là của thầy làm ra.
Thứ nhất là quán chiếu về sự biến đổi của nét mặt. Thầy dạy ta phải quán
chiếu về nét mặt của người khác và nếu có một tấm kính ở trong phòng
khách, thì mình cũng nên quán chiếu về nét mặt của chính mình. Nét mặt là
một tiếng chuông chánh niệm. Kinh cứ hay nói tới hình ảnh một người vừa
tắm gội sạch sẽ, mặc áo đẹp, nhìn vào trong một tấm gương hay là trong
một bát nước. Thấy mặt mình sạch sẽ, không có một vết nhơ nào người ấy
lấy làm hân hoan và nói: "Cái mặt của mình khá sạch." Người có tật xấu và
nội kết thì biết rằng mặt mình không được sạch lắm, nó có vết nhơ. Biết
rằng có vết nhơ như vậy thì phải làm thế nào để lau cho sạch. Cái đó gọi là
soi gương. Còn người nào thấy khuôn mặt mình sạch sẽ không có vết nhơ
thì người đó sẽ lấy làm hân hoan, như là trong kinh Tỳ Kheo Thỉnh. Ở đây
thầy Tăng Hội nói rằng mình nên thường xuyên quán chiếu nét mặt, nét
mặt của người kia và nét mặt của mình. Biết rằng nét mặt đó không phải là
cứ như vậy hoài, nó có thể thay đổi. Nếu nét mặt của người sư chị mình
không được tươi thì mình nhớ và biết rằng không phải nét mặt đó sẽ buồn
như vậy hoài. Chính sư chị hoặc chính mình có thể làm cho nét mặt đó thay
đổi bằng nụ cười, bằng ánh mắt, bằng hành động. Nét mặt của mình cũng
vậy. Nhìn vào gương, thấy nét mặt mình không được tươi lắm, mình nên
nói rằng nét mặt mình tuy không tươi, nhưng không hẳn là nó sẽ phải như
vậy hoài. Nếu mình biết thở, biết đi thiền hành, biết tự nuôi dưỡng mình
bằng những niềm vui thì nét mặt mình sẽ thay đổi.
Thứ hai là quán chiếu về sự biến đổi của khổ vui. Bây giờ thì là khổ nhưng
có thể lát nữa sẽ có vui. Thành ra ta đừng có nghĩ rằng người đó khổ một
hôm thì hôm sau nhất định là sẽ khổ tiếp. Không có thể có sự thay đổi.
Ngày hôm nay mình cảm thấy khổ đau nhưng đừng nghĩ rằng tất cả cuộc
đời của mình sẽ khổ dài dài như vậy. Người kia cũng vậy. Mình thấy người
ấy như chỉ biết khổ chứ không biết vui. Mình đừng nói rằng cái khổ đó sẽ
trường tồn. Nếu biết tu học, nếu có tăng thân, có sự giúp đỡ của mình thì
