không hề có ý định dùng vũ lực ở Tây Tạng, ông biết rằng không nên can
thiệp mà hãy để người Tây Tạng tự quản lấy, nhưng liệu ông có chấp nhận
cho Tây Tạng độc lập không? Cũng dễ hiểu vì sao ông cho quân đến Tây
Tạng vào năm 1958. Lúc đó có nổi loạn ở vùng Tây Nam Trung Quốc và
Tưởng Giới Thạch đã công bố ông ta đang xây dựng lực lượng ở Đài Loan
để tấn công phe Cộng sản. Điều cần thiết là Mao phải kiểm soát được Tây
Tạng. Lý do duy nhất khiến ông dễ dãi đến như vậy với Tây Tạng sau năm
1949 là bởi cuộc chiến Triều Tiên khiến Quân đội Giải phóng phải điều
binh lực và khí tài đi nơi khác. Nhưng đến cuối thập niên 50, Quân đội Giải
phóng đã có vài năm để phục hồi sức mạnh và sẵn sàng tính sổ với Tây
Tạng. Đạt Lai Lạt Ma lúc đó đang nhận vũ khí của phương Tây và ngầm
ủng hộ Phong trào Độc lập cho Tây Tạng. Mao không có cách nào khác
ngoài cử quân tới.”
Người phụ nữ lại nói.
“Ai mà biết được sự thật? Đạt Lai Lạt Ma bị giằng xé giữa đôi đằng.
Một mặt, lời hứa của chính phủ Trung Quốc rằng Tây Tạng được quyền lựa
chọn không tham gia phong trào cải cách đã bị vi phạm. Những chiến dịch
chính trị như ‘Giết kẻ giàu, giúp người nghèo,’ ‘Mọi người đều bình đẳng’
và ‘Không dung thứ cho tôn giáo’ đang xói mòn quyền lực của giới lãnh
chúa phong kiến Tây Tạng, làm lung lay niềm tin của Đạt Lai Lạt Ma vào
Bắc Kinh. Mặt khác, ngài không muốn làm Bắc Kinh nổi giận. Thế nên
ngài chơi trò hai mặt: một mặt ngài đóng vai trò tích cự trong các kế hoạch
chính trị do chính phủ Trung Quốc khởi xướng, mặt kia ngài làm như không
biết tới những nỗ lực của Phong trào Độc lập cho Tây Tạng nhằm gây binh
biến trong hàng ngũ Đội quân Người Bảo vệ Đức tin. Nhưng ngài như một
người đứng trên hai con thuyền cùng một lúc: rốt cuộc ngài chẳng được gì.
Bắc Kinh cử lính tới hủy diệt sự thống nhất giữa giáo hội với chính quyền
vốn có ở Tây Tạng tự lâu đời, trong khi Quân đội Người bảo vệ Đức tin
mặc dù được phương Tây ủng hộ vẫn không thể bảo vệ ngai vàng của Đạt
Lai Lạt Ma. Trong khi vội vàng bỏ chạy, Đạt Lai Lạt Ma thậm chí không
dám mặc y phục của chính mình. Ngài được những nguồn đáng tin cậy cho
hay Quân Giải phóng Tây Tạng đang dự định bắt ngài giam vào ngục để
