CHƯƠNG THỨ MƯỜI TÁM
Ở đây bắt đầu truyện kể của ông lão làm vườn, trong quá
trình của nó người ta sẽ trông thấy diễn biến số kiếp của thế
giới trong một luận thuyết có những quan điểm rộng lớn và
huy hoàng bao nhiêu thì luận thuyết và lịch sử thế giới của
Bossuet tỏ ra có những quan điểm thiển cận và thảm đạm
bấy nhiêu.
Ông làm vườn mời Arcade và Zita ngồi ở trong góc vườn quả, dưới một
giàn nho dại kết thành vòm
.
Giàn nho dại kết thành vòm (tonnelle tapissée de vigne vierge): trong mấy bộ Pháp-Việt từ điển của ta,
dịch vigne vierge là: cây bạch anh, hoặc không có từ đó; Pháp-Hoa mô phạm từ điển dịch là: dã bồ đào,
tức là nho dại. Chúng tôi theo lời dịch này.
- Arcade, - vị thượng đẳng nữ thiên thần nói, Nectaire có lẽ hôm nay sẽ
phát lộ cho anh thấy cái mà anh nóng lòng muốn biết. Anh hãy yêu cầu ông
nói đi.
Arcade yêu cầu ông ta, và ông già Nectaire đặt tẩu thuốc xuống, bắt đầu
như thế này:
- Tôi được biết ông ấy: đó là vị Séraphin đẹp nhất. Ông sắc sảo, trí thông
minh và lòng quả cảm. Trái tim rộng lớn của ông nở phồng lên, đầy ắp tất cả
những đức năng nảy nở ra từ lòng tự kiêu: chân thật, can đảm bền gan trong
thử thách, hy vọng ngoan cường. Vào thời đại đó, tiền khu của các thời đại,
trên bầu trời phương bắc lấp lánh chòm sao bảy ngôi hấp dẫn
, ông ngự trong
