khác nào Solomon lúc về già, hỡi con của Chúa trời, anh bày trong nơi ở của
anh những thần tượng của thế giới: Ví dụ, đây này, tượng Venus này của
Boucher
, tượng Jupiter nọ của Rubens và những Lâm Tuyền tiên nữ kia nhờ
ngọn bút của Fragonard mà có dòng xirô lựu
mông đít có lúm đồng tiền
của chúng. Và anh giữ gìn, Sophar ơi, riêng trong
tủ kính này thôi, nào là vương trượng của thánh Louis
, nào là sáu trăm hạt
trân châu của dây chuyền đeo cổ của hoàng hậu Marie Antoinette
, tấm
hoàng bào của Charles Quint
, cỗ ngọc miện do Ghiberti
chạm trổ cho Giáo
Hoàng Martin V Colonna
, thanh kiếm của Bonaparte… Còn những gì nữa,
ai biết?…
“Chớ có làm tượng chạm”: trong 10 điều răn của Jéhovah do Moïse ban bố, có điều thứ nhất ngăn cấm
thờ thần tượng, dù là hình tượng trên trời, mặt đất, mạch nước trong lòng đất, không được thờ thần nào
khác Jéhovah (Kinh thánh, Xuất Ediptô ký, XX, 3-6).
Houdon, Lemoine, Caffieri: Houdon, nhà tạc tượng Pháp, đã tạc nhiều bức tượng bán thân của các nhân
vật trứ danh như Voltaire, Catherine II (nữ hoàng Nga), Jean-Jacques Rousseau, Diderot, d’Alembert,
v.v…
Lemoine (chính tả đúng là Lemoyne), họa sĩ về đề tài lịch sử, sinh ở Paris (1688-1737); Hébé là nữ
thần của thanh niên, con gái của Jupiter và Junon, lấy á thần Héraclès khi chàng này được chấp nhận
vào hàng ngũ chư thần.
Caffieri, một dòng họ thợ đúc và điêu khắc người Ý, có nhiều người hành nghề ở Paris; người nổi tiếng
nhất là Jean-Jacques Caffieri (1725-1792), tác giả một bức tượng rất đẹp về nhà thơ và kịch tác gia
Pháp Pierre Corneille (1606-1684).
François Boucher (1703-1770): họa sĩ Pháp, sinh ở Paris, vẽ những cảnh mục đồng thôn dã hoặc thần
thoại.
Xirô lựu: Nguyên văn là confiture de groseilles (mứt phúc bồn tử, màu hồng tươi) dịch chuyển cho độc
giả Việt Nam dễ hình dung hơn.
Fragonard (đã có chú thích ở trên, chương XVI) tác giả những bức vẽ sơn dầu có một vẻ quyến rũ
khoái lạc.
