hữu, vừa lúc sắp có một cuộc chất vấn
về việc bình định tôn giáo, anh làm
tôi bất hòa với các bạn hôm nay của tôi, với các bạn hữu ngày mai của tôi. Có
phải là để biết anh có bị mọc sừng như cái thằng des Aubels ngu ngốc kia
không, mà anh đã tịch thu những thư tình của chàng trai d’Esparvieu
? Về
chuyện đó, tôi có thể cho anh một điều tin chắc: anh mọc sừng rồi, và tất cả
Paris đều biết. Nhưng không phải là để trả thù những chuyện bị xúc phạm của
anh mà anh được ngồi ở sở Biện lý của Pháp đình.
Chất vấn (interpellation): nghị viện chất vấn chính phủ về chính sách trên những vấn đề quan trọng, sau
khi chính phủ đã trả lời, nghị viện bỏ phiếu tín nhiệm hay không, nếu bị đa số không tín nhiệm thì
chính phủ phải từ chức để bầu nội các mới.
Thư tình của d’Esparvieu: ở trên chỉ thấy nói về việc tịch thu những lá thư tình của Bouchotte để trong
ngăn kéo bàn, không hề thấy nói đến thư tình của chàng trai trẻ d’Esparvieu. Không biết là tác giả sơ ý
hay những lá thư tình của Bouchotte nói trên là của Maurice viết cho cô ta? Dù sao cũng là điểm tối
nghĩa.
- Thưa ngài chưởng ấn, - viên dự thẩm nói thì thầm bằng một giọng nghẹt
thở, trong một cơn bị ứ huyết trên đầu, tôi là một người chính trực.
- Anh là một thằng ngu ngốc… và một thằng nhà quê
. Hãy nghe đây:
nếu Maurice d’Esparvieu và cô Bouchotte không được thả ngay trong nửa
tiếng đồng hồ, thì tôi đập anh tan xác. Thôi, đi!
Nhà quê (provincial): theo nghĩa chặt chẽ thì provincial nghĩa là tỉnh lẻ nhưng dịch là nhà quê cho đúng
ngữ khí tương đương trong tiếng Việt.
Ông René d’Esparvieu thân hành đi đón con ở Đề lao và đưa anh trở về
ngôi nhà cổ kính ở phố Garancière. Cuộc trở về đó thật là một cuộc khải
hoàn: người ta đã gieo rắc tin đồn rằng chàng trai trẻ Maurice với một sự bất
cẩn hào phóng, đã ra sức hoạt động cho một mưu đồ phục hưng chế độ quân
chủ, và ông dự thẩm Salneuve, một hội viên tam điểm nhơ nhớp, chân tay của
