Đêm đó, đám người ở Khu 7 tụ tập từng nhóm nhỏ để nói chuyện, chia sẻ
những gì mình tìm hiểu được và hỏi han nhau. Vài người đi xuống tận cuối
nhà để cầu nguyện. Những lời cầu nguyện quyện với nhau thành những âm
thanh khó hiểu. Họ đang cầu xin sự chỉ dẫn, sự báo thù hay sự chấp nhận?
Lale nhận thấy dù không có giáo sĩ hướng dẫn, mỗi người vẫn cầu xin
những điều họ cho là quan trọng nhất. Và anh xem đây là điều tất yếu. Lale
đi giữa các nhóm, lắng nghe, nhưng không can dự.
Đến cuối ngày đầu tiên, Lale đã khai thác cạn kiệt nguồn thông tin của hai
đồng sự người Nga. Từ đó đến hết tuần, anh chỉ để tâm đến lời khuyên của
chính mình: cúi đầu, làm theo mệnh lệnh, không bao giờ tranh cãi. Đồng
thời, anh quan sát mọi người và mọi chuyện xung quanh. Anh thấy rõ rằng
chỉ cần nhìn thiết kế của mấy tòa nhà mới là biết người Đức thiếu hiểu biết
về kiến trúc. Bất kỳ lúc nào có cơ hội, anh đều lắng nghe bọn SS trò chuyện
và tán gẫu trong khi chúng chẳng hề biết là anh cũng hiểu. Chúng cung cấp
cho anh loại vũ khí sẵn có duy nhất, kiến thức, để cất đi sau này dùng. Bọn
SS đứng quanh quẩn ở đó hầu như cả ngày, dựa lưng vào tường, hút thuốc,
hờ hững quan sát tình hình. Nhờ nghe trộm, anh biết chỉ huy trưởng trại tập
trung Hoess là một tên biếng nhác, hiếm khi ló mặt đến, cũng biết rằng điều
kiện sinh hoạt của quân Đức ở trại Auschwitz tốt hơn ở trại Birkenau – vốn
không có thuốc lá hay bia.
Lale thấy một nhóm thợ có vẻ khác biệt. Họ co cụm lại, mặc thường phục
và nói chuyện với bọn SS mà chẳng lo gì cho an nguy của mình. Lale quyết
định phải tìm hiểu cho được những người này là ai. Nhiều tù nhân khác
chẳng bao giờ nhặt một mẩu gỗ hay viên ngói nào mà chỉ tự do đi lại quanh
trại để làm việc khác. Kapo của anh là một ví dụ. Làm sao kiếm được công
việc như thế nhỉ? Một vị trí như thế sẽ là cơ hội tốt nhất để tìm hiểu chuyện
gì đang diễn ra ở trại tập trung, kế hoạch dành cho Birkenau và, quan trọng
hơn, dành cho anh, là gì.
