Giải cấu trúc là một trào lưu tư tưởng hiện đại trong khoa học xã hội và
nhân văn, xuất hiện ở phương Tây từ những năm 60.
Giải cấu trúc hay chủ nghĩa giải cấu trúc trước hết là lí thuyết chống lại
sự chuyên quyền của chủ nghĩa cấu trúc, nhưng không chỉ có thế. chủ nghĩa
cấu trúc người ta giải thích các tác phẩm văn học bằng quan điểm lịch sử,
hoàn cảnh xã hội, tiểu sử tác giả, hoàn cảnh sáng tác, ý đồ của tác giả…
Chủ nghĩa cấu trúc ra đời chứng minh rằng ý nghĩa của tác phẩm chỉ nằm
trong cấu trúc của văn bản, quan điểm lịch sử bị phế bỏ, điều đó làm cho
chủ nghĩa cấu trúc trở thành kẻ thù không đội trời chung với chủ nghĩa
Mác, và một thời gian dài ở các nước xã hội chủ nghĩa chủ nghĩa cấu trúc là
thứ cấm kị và đối tượng phê phán liên tục. Nhưng có điều lạ lùng này. Tuy
hai lí thuyết thù địch nhau, song lại giống nhau hoàn toàn ở một điểm: đó là
tin rằng mỗi tác phẩm văn chương chỉ có một nghĩa, một ý nghĩa xác định,
bất di dịch, người ta có thể thò tay vào túi và lấy ra, chỉ cần biết nắm được
phương pháp này hoặc phương pháp kia. Một khi có nhà phê bình quyền uy
nào phán về một tác phẩm nào đó có một tư tưởng nào đó thì tác giả của nó
có mà chạy đằng trời cũng không thoát khỏi nhận định ấy, anh ta hoặc
hưởng niềm vinh quang hoặc chịu niềm cay đắng, tủi nhục do nhận định
kia mang lại. Nhưng đến thời giải cấu trúc thì cái quan niệm kia bị lung lay
đến tận gốc.
[3] Mũ lôi phong là kiểu mũ mùa đông trùm tai của bộ đội Trung Quốc.
[4] Yêu em không dứt của Quách Phú Thành:
http://www.youtube.com/watch?v=jOBZR-CKs2s
Quan Hà và tôi lập tức đi thay quần áo, Quan Hà vừa thay quần áo vừa
cười nói với tôi: “Đây là cuộc thi văn nghệ đặc biệt nhất mà tớ từng tham
gia.”
