tông, vòm cốp pha sắt vào, chở đá khoan từ các gương hầm ra, máy kéo,
máy nâng, lúc xoay ngang, lúc xoay dọc đưa thợ lên néo và gia cố các vòm
hầm. Không khí trong hầm lúc nào cũng thèm một làn gió và ánh sáng. Cái
thứ ánh sáng trời và gió tươi chứ không phải thứ quầng sáng mù mờ, vàng
vọt từ những đèn gắn ở vách hầm kia. Khổ nhất là những đôi tai. Lúc nào
cũng ù ù như có tiếng sấm, tiếng cối xay lúa. Nhiều lúc ngỡ điếc đặc. Nói
với nhau chỉ bằng tay ra hiệu. Có lúc bực lên gào khẩn cổ, rát họng.
Gặp Trần Thọ Chữ trong bộ quần áo bảo hộ, ủng cao, mũ nhựa úp ngang
đôi mày rậm, tôi không thể nhận ra ông Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc
Công trình ngầm. Đang ở gương số 3, thoắt cái, Trần Thọ Chữ đã có mặt ở
gương khoan số 7. Thế rồi, chỉ hai tiếng sau, đã thấy anh có mặt ở nhà giao
ban điều độ của Tổng công ty. Chẵn 15 năm rồi, thế mà tôi vẫn nhớ như in
buổi giao ban công trường ấy. Tổng công trình sư Bagachencô tóc trắng
như cước, mắt xanh màu biển Ban Tích bệ vệ như một lãnh chúa, ngồi giữa
Tổng giám đốc Nguyễn Khắc Kiên và chuyên gia trưởng Skliarencô, một
người cao dỏng, linh hoạt và quyết đoán. Tiếp đến là từng cặp Nga-Việt.
Phó tổng giám dốc Nguyễn Hồng Quân kiêm Giám đốc thi công ngồi cạnh
Svetlốp, Anatôli ngồi bên Nguyễn Vĩnh Thêm, và kia, Trần Thọ Chữ,
người hùng của công trình đường hầm mà anh em thường đặt cho biệt danh
Hắc toàn phong Lý Quỳ, một trong một trăm linh tám anh hùng Lương Sơn
Bạc, ngồi cạnh một ông to đùng người Udơbêkistăng có bộ râu quai nón
rậm rì.
Trông cái dáng ngồi của Chữ, tôi biết rằng anh đang rất mệt vì hai đêm
vừa rồi gần như thức trắng. Tiến độ khoan ở dường hầm số 1 làm anh mất
ăn mất ngủ. Người hiểu sâu sắc nhất Trần Thọ Chữ lúc này có lẽ là nhà văn
ăn lương biên chế Thuỷ điện Sông Đà Trần Chinh Vũ. Suốt giai đoạn chuẩn
bị thông hầm xả lũ, Trần Thọ Chữ đi đâu, Trần Chinh Vũ theo đấy. Anh
đang ghi chép tư liệu phác thảo tiểu thuyết “Đá Gốc”. Đây là một đoạn
Trần Chinh Vũ viết về cuộc giao ban Công ty đường hầm:
- Bắt đầu nhé - Trần Thọ Chữ khịt mũi, nhìn mọi người - Ai có ý kiến gì
đề xuất nên nói ngắn gọn thôi. Tình hình chung là đến chiều nay ở đường
