Tìm nhịp điệu tự nhiên
Văn nói của bất cứ dân tộc nào cũng đều đi theo một nhịp điệu tự nhiên. Bạn
sẽ dễ dàng nhận ra nhịp điệu đó khi trò chuyện với bạn bè trong nhà, lắng
nghe lời rao chào hàng ngoài song cửa hoặc phát biểu của một diễn giả trong
hội trường.
Hãy so sánh hai đoạn ngắn dưới đây.
Đoạn A
Tôi muốn các anh giao hàng cho tôi đúng 10 giờ sáng mai. Tôi nói 10 giờ,
không có nghĩa là 10 giờ 30. Tôi không muốn 10 giờ 15 hay 10 giờ 5. Tôi
chỉ muốn đúng y bon là 10 giờ. Các anh cần phải nhớ cho thiệt kỹ đó nghe.
Nếu còn giao hàng trễ nữa, thì đây là lần cuối cùng tôi làm ăn với các anh
đó nghe.
Đoạn B
Một trong những điều vô cùng quan trọng đối với người nghệ sĩ là khả năng
diễn xuất. Điều này quan trọng hơn cả gương mặt điển trai hay giọng nói
ngọt ngào. Một nghệ sĩ không có khả năng diễn xuất sẽ không bao giờ diễn
tốt được. Đạo diễn giỏi có thể chỉ bảo những gì anh ta cần làm, nhưng anh
ta sẽ luôn như một con búp bê.
Hai đoạn trên không có gì chung với nhau. Đoạn A là lời nói tự nhiên, chưa
thích hợp để đưa vào một bài viết, trừ phi đó là một sản phẩm văn chương.
Đoạn B thì không phải lời nói, mà là văn viết, trau chuốt. Rõ ràng, hai đoạn
này khá khác biệt nhau - về cách viết, giọng điệu lẫn chủ đề. Thật khó có thể
chuyển đổi các yếu tố của chúng cho nhau - trừ nhịp điệu. Bạn có thể tự
nhận ra điều đó khi xem xét đoạn B’ dưới đây có cùng nội dung đoạn B,
nhưng hay hơn.