Tôi đáp: "Vấn đề không phải là cái mũ; em muốn biết tại sao nó lại là
bắt buộc, em muốn biết lý do và kết quả của việc ấy. Nếu thầy không giải
thích được thì thầy cứ đưa em đến gặp thầy hiệu trưởng và chúng ta sẽ bàn
về chuyện này". Và thế là thầy tôi đưa tôi lên phòng hiệu trưởng.
Ở Ấn Độ người Bengalis là dân tộc thông minh nhất; họ không đội
mũ. Và người Punjabis là dân tộc kém thông minh nhất và họ đội khăn xếp.
Thế là tôi nói với thầy hiệu trưởng rằng, "Thầy hãy nhìn xem - người
Bengalis không đội mũ mà vẫn là dân tộc thông minh nhất nước ta, và
người Punjabis đội khăn xếp quấn rất chặt, và họ là dân tộc kém thông minh
nhất. Rõ ràng là cái mũ có liên quan đến trí thông minh, và em không dại gì
mạo hiểm".
Thầy hiệu trưởng lắng nghe tôi, rồi ông nói: "Trò này thật cứng đầu,
nhưng trò ấy có lý. Tôi chưa bao giờ nghĩ đến điều này - mà điều đó đúng
đấy chứ. Và chúng ta có thể bỏ quy định đội mũ đi. Ai muốn đội thì cứ đội;
ai không thích đội thì không cần đội - vì nó chẳng dính dáng gì đến việc dạy
và học cả".
Thầy giáo tôi không thể tin nổi. Trên đường về lớp ông hỏi tôi: "Trò
nói gì với thầy hiệu trưởng vậy?".
Tôi đáp: "Có gì đâu, em chỉ đơn giản là giải thích tình huống. Em
không chống đối, em sẵn sàng đội mũ. Nếu thầy nghĩ nó giúp tăng trí khôn,
vậy thì tại sao chỉ đội cái mũ? Em có thể đội hai, ba cái, cái này chồng lên
cái khác, nếu nó làm cho mình thông minh hơn...! Em không chống đối, chỉ
là em muốn thầy chứng minh điều đó thôi".
Thầy tôi bảo tôi rằng - và tôi vẫn nhớ từng lời ông ấy nói: "Trò sẽ gặp
nhiều khó khăn trong cuộc đời. Trò sẽ chẳng hợp với ở đâu cả".
Tôi nói: "Được vậy thì tốt quá, em không muốn làm một tên ngốc và
sống được ở khắp nơi. Tốt hơn là trở thành một kẻ 'không thích hợp' nhưng
thông minh. Và em phải đến trường để học khôn, để em có thể trở thành
