nỗi buồn dịu đi. Một người dạy chữ cho chị; người khác một mũi may. Tất
cả cùng dạy chị thế nào là cảm giác được thức dậy lúc bình minh và quyết
định sẽ làm gì ngày hôm ấy. Chị đã trải qua những ngày chờ đợi Halle như
thế. Dần dà, ở I24 và ở Chỗ Quang, cùng với những người khác, chị đã đòi
lại chính mình. Giải thoát chính mình là một chuyện; nhận lấy quyền sở
hữu con người tự do ấy lại là chuyện khác.
Giờ đây chị ngồi trên hòn đá của Baby Suggs, Denver và Thương nhìn
chị từ giữa đám cây. Sẽ không còn có một ngày, chị nghĩ, ngày Halle gõ
cửa. Không biết chắc điều ấy đã khó, biết điều ấy lại càng khó hơn.
Chỉ những ngón tay thôi, chị nghĩ. Chỉ cho con được cảm thấy những
ngón tay của mẹ lần nữa trên gáy con, và con sẽ để tất cả xuống, tìm lối ra
khỏi tình cảnh không lối thoát này. Sethe cúi đầu và thật thế − những ngón
tay đến. Nhẹ hơn, như những cái vuốt ve của chiếc lông vũ, nhưng là
những ngón tay mơn trớn không lầm lẫn được. Chị phải tự thả lỏng một
chút để cho chúng làm việc, vì những cái vuốt ve nhẹ quá, gần như của trẻ
con, như một nụ hôn bằng ngón tay hơn là xoa nắn. Dù thế chị biết ơn sự
cố gắng, tình thương từ nơi xa xôi của Baby Suggs cũng bằng bất cứ tình
thương da thịt cận kề nào chị đã từng biết. Nỗi mong muốn đáp ứng nhu
cầu của chị, chứ đừng nói gì đến hành động, đã là đủ để nâng tinh thần của
chị lên đến mức chị có thể tiến thêm một bước nữa: xin một lời giảng giải,
một lời khuyên làm cách nào chị có thể tiếp tục sống với một bộ óc tham
lam nhận lấy những tin tức không ai chịu nổi, trong một cõi nhân gian sẵn
sàng cung ứng những tin tức như thế.
Chị biết Paul D đã thêm một điều gì đó vào trong cuộc đời của chị − một
điều chị muốn nương tựa vào nhưng sợ không dám. Bây giờ anh đã thêm
vào hơn nữa: những hình ảnh mới và ký ức cũ làm tan vỡ trái tim chị.
Trong khoảng trống không có tin tức của Halle − một khoảng trống đôi khi
pha lẫn nỗi ghét giận chính đáng vì có thể anh đã hèn nhát, hoặc ngu ngốc
hoặc không may − khoảng trống không có một tin tức chắc chắn nào bây
giờ đã được lấp đầy với một nỗi buồn mới, và ai biết được còn thêm bao
