đồng, thịt heo muối và bánh mì gói trong một mảnh khăn sạch, họ không
bao giờ nhận thức ăn từ tay chị. Họ đứng xa xa và đợi chị đặt nó trên mặt
đất (dưới gốc cây) và bỏ đi. Hoặc là họ không muốn lấy bất cứ cái gì từ tay
chị, hoặc là họ không muốn chị nhìn thấy họ ăn. Hai ba lần chị nấn ná. Núp
trong bụi kim ngân, chị theo dõi họ. Không có chị, họ khác làm sao, cách
họ cười và chơi đùa và đi tiểu và ca hát. Tất cả trừ Sixo, người chỉ cười một
lần − lúc cuối cùng. Halle dễ thương nhất, dĩ nhiên. Con thứ tám và là út
của Baby Suggs, làm thuê khắp hạt để chuộc mẹ ra khỏi nơi ấy. Nhưng hóa
ra anh cũng chỉ là một người đàn ông, không hơn không kém.
“Đàn ông chỉ là thế thôi, không hơn không kém,” Baby Suggs nói.
“Nhưng một đứa con trai? Ôi chao, đấy mới là người quan trọng.”
Điều ấy hợp lý vì nhiều nguyên do, bởi suốt cuộc đời của Baby Suggs,
cũng như đời của Sethe, đàn ông đàn bà bị chuyển dịch như những con cờ.
Không người nào Baby Suggs biết, chứ đừng nói yêu, là không chạy trốn
hoặc không bị treo cổ, bị cho mướn, cho mượn, mua lại, trả lại, dự trữ, cầm
cố, thắng cuộc, lấy cắp hay bắt giữ. Vì thế tám người con của Baby Suggs
có sáu cha. Theo bà, ác nghiệt của cuộc đời là nỗi sửng sốt của bà khi bà
biết ra không ai ngừng chơi cờ chỉ vì trong đám quân cờ có con của bà. Bà
giữ được Halle lâu nhất. Hai mươi năm. Một đời người. Trao tặng cho bà,
chắc hẳn để bù đắp cho chuyện bà đã chỉ nghe tin chứ không thể vẫy tay từ
giã hai đứa con gái bị bán và đưa đi lúc chưa hết răng sữa. Bù đắp cho bà vì
bà đã ăn nằm với một tên đốc công trong bốn tháng để được giữ lại đứa con
thứ ba, một đứa con trai − chỉ để thấy nó bị đổi lấy củi vào mùa xuân năm
sau và biết ra bà đã mang thai với gã đàn ông đã hứa sẽ không đổi con bà
và đã thất hứa. Đứa con ấy bà không thể thương và những đứa sau bà
không muốn thương. “Chúa lấy đi theo ý Chúa,” bà nói. Và Chúa lấy đi, và
Chúa lấy đi, và Chúa lấy đi và rồi tặng bà Halle, đứa con đã cho bà tự do
khi tự do không còn ý nghĩa gì nữa.
May mắn lạ thường của Sethe là sáu năm tròn hôn nhân với người con
trai “quan trọng” ấy, cha của tất cả con chị. Một ân sủng chị đã bất cẩn xem
