tạo nên một cộng đồng pháp lý giữa người và các sinh vật khác, thú vật, cây
cối, sông núi, không khí, ánh sáng... Tất cả trong tổng thể đó đều là đồng loại
vì cùng chung một lịch sử thiên nhiên, giống như người là đồng loại của
người trong tổng thể người. Như là người, ta không thể tách ra khỏi các sinh
vật, sự vật khác. Tất cả đều cùng chung một nguồn gốc, một lịch sử thiên
nhiên. Thiên nhiên hiện thân nơi ta. Nơi con người, thiên nhiên nói tiếng nói.
Ðồng loại với nhau, con người và vũ trụ có đồng thiên nhiên tính (co-
naturalité). Như vậy, nếu ta tuyên bố mọi người bình đẳng, tại sao ta lại
không tuyên bố mọi sinh vật đều bình đẳng?
Tư duy về bình đẳng còn phải tiếp tục. Ngay giữa người với người, chỉ vài
thế kỷ trước đây thôi, thiếu gì thổ dân bị người da trắng tiêu diệt, bởi vì họ
không quan niệm rằng đó là người giống như họ. Thì cũng vậy thôi, ta cũng
chỉ là những thực dân mới đối với các sinh vật khác và đối với thiên nhiên,
bởi vì ta không quan niệm được rằng thiên nhiên bình đẳng với ta. Meyer-
Abish là người Ðức nên ông nói thêm: người Ðức diệt Do Thái vì lý do
chủng tộc; đối với người Ðức, ngoại kiều chưa được chấp nhận hoàn toàn
như là người, như người Ðức. Giữa nam giới với phụ nữ cũng vậy, đàn bà
phải làm việc nhiều hơn đàn ông thì mới đủ tư cách như đàn ông. Nghĩa là
chưa bình đẳng, ngay giữa người với người.
Thế kỷ Ánh Sáng đã nhận bình đẳng giữa người với người, đã nhận tính cách
nhân loại nơi mỗi con người, vậy mà còn gặp bao nhiêu khó khăn để ý niệm
đó được thực hiện trong lĩnh vực xã hội, chính trị. Huống hồ là chuyện bình
đẳng giữa người và các sinh vật khác! Tranh đấu để nối dài Ánh Sáng, để
chống lại những cản trở cho việc công nhận liên hệ bà con giữa người và
thiên nhiên là chuyện hiển nhiên và tất yếu.
Từ đấy, luận cứ của tác giả: "Giống homo-sapiens là một thành phần của lịch
sử thiên nhiên y như hàng triệu giống thú vật khác và cây cối". Ðã là bà con
máu mủ, tất phải sống hòa bình với nhau. Hòa bình giữa người và thiên nhiên
là hòa bình giữa một thành phần với toàn thể. Vậy phải chấm dứt bạo lực,
đình chiến!
Có người sẽ mỉa mai: như vậy là người bình đẳng với cây khoai, củ sắn, cọng
