THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI - Trang 135

cam thì có cả rừng bạt ngàn san đã ở trên những vùng mường mán, ai muốn
ăn bao nhiêu tuỳ thích, mà muốn trả mấy hào cũng cứ được đi. Tuy nhiên,
ăn như thế chỉ là ăn chi. Mùa này, bắt đầu có cam sành nổi tiếng ở Bố Hạ,
vỏ vàng ăn ngọt như đường phèn; cam chanh ở Xã Đoài không những ngọt
lại thơm, chẳng thế lại được liệt vào hàng cam tiến; còn cam Giàng sản
xuất từ làng Giàng ở Thanh Hoá thì có ý mát và nhiều nước hơn.
Tôi nhớ lại có những buổi chiều vô liêu tháng chín, trời lạnh, gió tê tê buồn,
không đi ra ngoài, ăn cơm xong, tráng miệng bằng cam rồi không biết làm
gì ngồi châm một ngọn đèn dầu lên hút thuốc rồi lấy những cái vỏ cam bóp
và ngọn lửa; nước ở trong vỏ tia ra làm bùng ngọn lửa đèn, tạo cho mình
một sự thích thú và hồi hộp lạ.
Chẳng biết cái vỏ cam ấy để dành có làm được vị thuốc gì không, chứ cái
vỏ quít thì quả là dùng vào được nhiều công việc quá. Ai ăn nhiều mà đầy
dạ bụng, khó tiêu cứ lấy vỏ quít kinh niên sắc lên mà uống; nhưng ăn rươi
mà dùng vỏ quít phơi khô không sướng bằng dùng vỏ quít tươi mới lột ra,
thái như sợi chỉ.
Tài thế! Chẳng cần nhiều chỉ một dúm thôi, cho vào rươi tráng trứng, rươi
mắm, rươi nấm với củ cải theo kiểu tam xà đại hội hay là rươi xào xâm xấp
nước với củ niễng, rắc mấy cọng mùi lên trên, tự nhiên rươi dậy hẳn mùi.
Thiếu vỏ quít, nhất định không phi là rươi nữa cũng như non thiếu nước,
trăng thiếu hoa, gái thiếu trai, nhất định không có cách gì tạo nên được bài
thơ ý nhị!
Thế nhưng mà quái, làm sao đến tháng chín, có nhiều cái thú ý nhị thần tiên
thế nhỉ?
Đã cốm với hồng, đã vỏ quít với rươi, lại còn gạo mới chim ngói nữa. Có
phải là ông trời đem tất cả những cái gì đẹp nhất, mê ly nhất lại cho người
Bắc Việt để đền bù lại cái đời sống vất vả của những người ưa chuộng hoà
bình nhưng liên tiếp cả ngàn năm phải vật lộn, phải đấu tranh để chống lại
ngoại xâm lúc nào cũng manh tâm thôn tính cái dải đất nổi tiếng là bờ xôi,