THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI - Trang 171

Là vì con cà cuống quý không phải vì thịt nhưng vì cái dầu của nó. Cứ vào
cữ tháng một ở Bắc Việt cà cuống trứng, cà cuống cay “dội” lên ở khắp nơi.
Trên các đường phố Hà Nội thương thương, có những người đàn bà đội
thúng ở trên đầu, tay đu đưa đi trong im lặng không rao một tiếng mà tài
thế, nhà nào cũng biết để mà gọi vào mua.
Tôi còn nhớ có một thời kì tôi được sống những ngày trời tháng bụt: mùa
rét, tám chín giờ mới dậy, chừng mười giờ mặc ba-đờ-suy, đi ghệt đờ-vin
láng cháng ra một nhà hàng gần đó uống rượu hâm, rồi về nhà giết những
phút vô liêu bằng cách lên gác xuống nhà, ngâm ngợi dăm ba câu lếu láo.
Chính nhờ thế, tôi mới biết là những người đàn bà bán cà cuống ấy sở dĩ
không cần rao vì họ đã có khách quen cả rồi: có hàng thì cứ tự nhiên đem
vào bán, mà đã vào thì các bà nội trợ cứ tự nhiên mua. Người bán và người
mua cùng ngồi nhể bọng cà cuống cho vào một cái đĩa nhỏ, đến khi xong
cả thì mới trút vào trong một cái ve nhỏ bằng ve dầu Vạn Ứng, đậy thực
kín, lấy giấy bóng bao ngoài cái nút rồi lấy dây quấn chặt để cho không bay
hơi đi mất.
Vì không có công chuyện gì phải làm ăn gấp rút, có nhiều lần tôi cũng “ké”
vào ngồi xem và cũng bắt chước đi lấy tăm nhể bọng cà cuống chơi. Những
con cà cuống này còn sống cả. Nếu cầm không cẩn thận, nó châm cái ngòi
vào tay. Ngòi nó từa tựa như vòi con ve vậy. Mà “như” gì nữa? Theo tôi, cà
cuống là một loại ve lớn, nhưng thay vì mình ve khác tròn thì mình nó dẹp,
có bốn cánh, hai cánh ở trong ngắn, mỏng mà vàng còn hai cánh ở ngoài thì
dài, cứng hơn một chút, màu cánh gián sẫm, có gân tim tím.
- Anh cẩn thận kẻo nó bò đi mất đấy. Mà nó lại bay nữa, phải coi chừng!
- Biết quá mà. Hồi chúng mình chưa lấy nhau, anh đi chơi một hai giờ đêm
mới về. Anh còn nhớ cũng vào khoảng tháng này đây, đi con đường từ Lò
Sũ về Bờ Hồ, qua rạp Philharmonique và đền Bà Kiệu lá rụng và cà cuống
bay cứ rào rào làm lu cả bóng đèn điện ngoài đường, bắt không xuể…
Nhưng này, sao nó chỉ dội lên mấy ngày, một tuần lễ là cùng, rồi mất hẳn