THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI - Trang 201

chăng? Hay là khói lửa và sự chật vật trong cuộc sống đã làm lệch lạc đầu
óc họ? Người mắc bệnh sầu thương cố lí, không lệch lạc đầu óc, mà cũng
không bài xích dị đoan, ngồi ở đầu ngọn gió lạnh giao mùa, nhìn hàng tiếng
đồng hồ vào trong bóng tối đêm ba mươi không nói, không rằng, đứng dậy,
trả tiền đi thong thả trên con đường vắng ngắt. Đèn Sàigòn sáng lắm, nhưng
đêm ba mươi tháng chạp thì ngửng lên trời làm sao thấy được mây lưu lạc,
mà tiếng nhạc “sun” ầm ĩ như thế thì nghe làm sao thấy “tiếng sóng nhỡ
nhàng ở bến cũ cây đa”?
Đêm ấy, trên con gác nhỏ leo lét một ánh đèn mệt nhọc, có một người nhớ
da diết giao thừa Bắc Việt, ngồi dở những trang sách cũ xem lại những
tranh con gà con lợn. Tội nghiệp, sinh vào cái thời loạn, ở ngay trên chính
đất nước mình mà không có lấy mấy bức tranh con gà con lợn thực để mà
coi, phải dở đồ giả chụp lại đem ra ngắm! Tự nhiên anh cảm thấy có một
cái gì làm cho da dẻ tê tê, gờn gợn lạnh. Đã mấy chục năm nay, anh ta
không còn được trông thấy những bức tranh gà lợn thực, đưa lên mũi ngửi
mùi giấy, mùi mực, mùi màu thực của những bức tranh ấy nữa. Đêm nay,
nghe tiếng pháo của nhà ai nổ vang ở chung quanh, người tương tư Bắc
Việt không biết làm gì, giở lại những bức tranh gà lợn giả lên coi, cảm thấy
da dẻ tê tê, lành lạnh chính là vì anh thấy hiện lên ở trên những bức tranh
chụp lại, vẽ lại đó không biết bao nhiêu kỉ niệm xa xưa đã được khâm liệm
trong trí óc.
Đó là những kỉ niệm lúc còn nhỏ bé ở căn nhà thấp lụp xụp phố Hàng Gai,
còn cụ tổ, còn bà nội, bà ngoại, còn cha mẹ, còn đông đủ anh em chú bác.
Năm nào cũng vậy, cứ vào những ngày cuối năm mẹ tôi đi sắm tết về cũng
mua cho anh em chúng tôi một cuộn chừng chín mười tờ tranh vẽ trên giấy
Đáp Cầu, dọc chừng một gang tay rưỡi, ngang chừng bốn gang hay hơn
một chút. Những bức tranh ấy mang những hình vẽ khác nhau: hái dứa, gà
mẹ gà con, chuột vinh quy bái tổ, Phúc Lộc Thọ, Thần Trà, Uất Luỹ, cóc đi
học, Ngưu Lang Chức Nữ, Đinh Tiên Hoàng cưỡi rồng v.v... Bức nào cũng