bố cậu bé cho phép cậu bé tới bơi ở hồ bơi của nhà tôi. Tôi đoán rằng chiếc
phao nhựa của Chris đã bị lãng quên cho đến cuối ngày đó.
Bất kỳ yếu tố nào khuyến khích 70% người New York mang trả lại ví
(hoặc giảm khả năng những đứa trẻ nghiện thuốc lá hoặc sợ phải tới nha sĩ)
cũng đáng được coi là vô cùng ấn tượng. Nhưng những kết quả nghiên cứu
thuộc loại này đưa ra một gợi ý về ảnh hưởng sâu rộng về cách cư xử của
những người tương đồng tới thái độ của con người. Minh họa tốt nhất cho
ảnh hưởng này là một con số dường như vô nghĩa: sau khi trang nhất các
báo đăng tin một vụ tự tử thì các loại máy bay – máy bay riêng, máy bay tập
thể, hãng bay – cũng bắt đầu rơi từ bầu trời xuống với một tỷ lệ đáng báo
động.
Người ta chỉ ra rằng, theo ngay sau những câu chuyện tự tử được
công khai rộng rãi, số người chết trong những vụ rơi máy bay tăng lên
1.000%. Thậm chí con số này còn đáng báo động hơn: Sự gia tăng không
giới hạn số người chết do máy bay. Con số người chết do ôtô cũng tăng lên
tương ứng. Vậy nguyên nhân của sự gia tăng này là gì?
Người ta nhanh chóng đưa ra một lời giải thích: Các điều kiện xã hội
giống nhau khiến một số người tự tử làm những người khác cũng tình cờ
chết theo. Chẳng hạn, một cá nhân nhất định, có thể dùng biện pháp tự tử để
phản ứng lại các sự kiện xã hội bức xúc (suy sụp kinh tế, tỷ lệ tội phạm gia
tăng, các vấn đề quốc tế căng thẳng). Nhưng những người khác có thể phản
ứng lại những sự kiện này theo một cách khác như tức giận, mất kiên nhẫn,
căng thẳng hay mất trí. Khi ở trong tình trạng đó, những người này điều
khiển (hoặc sử dụng dịch vụ) ôtô hay máy bay sẽ ít an toàn hơn, và hậu quả
là tỷ lệ gia tăng khủng khiếp những người chết vì tai nạn ôtô hay máy bay.
Theo lý giải "các điều kiện xã hội" này thì một vài yếu tố xã hội giống
nhau gây nên cái chết cố ý cũng gây nên cái chết tình cờ, và đó là lý do tại
sao chúng ta thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa những câu chuyên tự tử và các
tai nạn chết người. Nhưng một thống kê thú vị khác chứng minh lời giải
thích đó không đúng: Các vụ tai nạn chết người tăng đột biến chỉ ở trong
những vùng mà câu chuyện tự tử được biết tới rộng rãi. Ở những nơi khác,
cũng có các điều kiện xã hội tương đồng nhưng báo chí không công bố rộng
rãi các câu chuyện này thì không có sự gia tăng tương ứng các vụ tai nạn
