chết người. Hơn nữa, ở những vùng phát hành báo chí rộng rãi, các vụ tự tử
được công bố càng rộng rãi, tỷ lệ tai nạn gia tăng càng cao. Như vậy không
phải bản thân các sự kiện xã hội thông thường một mặt kích thích các vụ tự
tử, mặt khác kích thích các vụ tai nạn chết người mà chính tính công khai
rộng rãi những vụ tự tử đã gây ra điều đó.
Để giải thích mối quan hệ mật thiết giữa tính công khai rộng rãi các
vụ tự tử và các vụ tai nạn, người ta nêu ra ý kiến sử dụng một bản thống kê
"những mất mát". Bởi vì các vụ tự tử trên trang nhất thường có cả những
nhân vật đáng kính và nổi tiếng và có lẽ cái chết được biết đến quá nhiều
của họ khiến nhiều người rơi vào trạng thái sốc, buồn thảm. Sững sờ,
choáng váng, những người này trở nên bất cần khi đi ôtô, máy bay. Hậu quả
là sự gia tăng đột biến những tai nạn chết người liên quan tới các phương
tiện này mà chúng ta đã thấy ngay sau những câu chuyện tự tử ở trang nhất
các báo. Mặc dù lý thuyết mất mát này có thể được coi là lý do cho mối liên
hệ giữa mức độ công khai các câu chuyện tự tử và các vụ va chạm ngay sau
đó – càng nhiều người biết về vụ tự tử, con số người chết hay những nạn
nhân bất cần càng lớn – nhưng nó không thể giải thích cho một thực tế đáng
ngạc nhiên khác: những câu chuyện trên báo về các nạn nhân tự tử một
mình chỉ làm gia tăng các vụ tai nạn chỉ có một nạn nhân, trong khi những
câu chuyện về các vụ tự–tử–cộng–giết–người lại làm tăng các rủi ro tập thể.
Sự mất mát không thể tạo nên một mô hình kiểu này.
Ảnh hưởng của các câu chuyện tự tử lên các vụ tai nạn ôtô, máy bay
đến đây hoàn toàn rõ ràng. Những câu chuyện tự tử thuần túy – trong đó chỉ
có một người chết, gây ra vụ tai nạn chỉ có một người chết; những câu
chuyện gồm cả giết người và tự tử có nhiều người chết, gây ra các vụ tai
nạn nhiều người chết. Nếu không phải "điều kiện xã hội", cũng không phải
"sự mất mát" là nguyên nhân cho một loạt sự kiện đáng ngạc nhiên này, thì
là điều gì? Nhà tâm lý học David Phillips thuộc trường Đại học California
tại San Diego đã đưa ra câu trả lời. Ông chỉ ra một điểm rất thuyết phục của
cái gọi là "hiệu ứng Werther".
Câu chuyện về hiệu ứng Werther vừa thú vị lại vừa cay đắng. Cách
đây hơn hai thế kỷ, nhà văn vĩ đại của nền văn học Đức, Johann von Goethe
đã xuất bản cuốn tiếu thuyết Die Leiden des jungen Werthers (Nỗi buồn của
chàng Werther). Cuốn tiểu thuyết kể về một anh hùng tên Werther tự tử đã
