THUYẾT PHỤC BẰNG TÂM LÝ - Trang 17

"cuộn băng" hành vi của các loài. Có một nhóm sinh vật, gọi là mimic
(những kẻ có tài bắt chước), thường bắt chước lại những đặc điểm kích
thích của loài khác để đánh lừa chúng bật những "cuộn băng" hành vi vô
thức vào những thời điểm không thích hợp. Sau đó, nhóm này sẽ lợi dụng
hành vi đó cho mục đích của mình.

Ví dụ về một trò lừa đảo chết người mà những con cái của một loài

đom đóm ăn thịt (Photuris) thực hiện với con đực của một loài đom đóm
khác (Photinus). Những con đực Photuris phải cực kỳ thận trọng và tránh
tiếp xúc với những con cái Photuris khát máu. Nhưng với rất nhiều kinh
nghiệm, những con cái săn mồi này đã xác định được điểm yếu của con mồi
– một kiểu mật mã hẹn hò nhấp nháy đặc biệt. Nhờ mật mã đó, các thành
viên của loài Photuris thông báo cho nhau biết mình đã sẵn sàng giao phối.
Nhưng những con cái Photuris có thể lợi dụng mật mã hẹn hò của những
con Photuris. Bằng cách bắt chước những tín hiệu hẹn hò nhấp nháy của
con mồi, những kẻ ăn thịt này sẽ có một bữa tiệc các con đực Photirus –
những cuộn băng hẹn hò được khởi động khiến chúng bay vô thức vào vòng
tay tử thần, chứ không phải của bạn tình.

Côn trùng là những kẻ lợi dụng tính vô thức của con mồi khắc nghiệt

nhất; con mồi thường bị lừa đến cái chết. Cũng còn một dạng khai thác khác
có vẻ nhân nhượng hơn. Chẳng hạn, một loài cá nhỏ, cá lon mây răng kiếm,
đã lợi dụng một chương trình hợp tác kỳ lạ của hai loài cá khác. Chương
trình hợp tác của nhóm cá Mutt và Jeff bao gồm một con cá lớn và một loài
cá nhỏ hơn nhiều. Những con cá nhỏ có nhiệm vụ làm vệ sinh cho những
con cá lớn, còn những con cá lớn cho phép kẻ dọn dẹp tới gần và thậm chí
chui vào miệng để nhặt các loại nấm và ký sinh trùng bám vào răng lợi
chúng. Đó là một sự dàn xếp tuyệt vời: con cá lớn sẽ loại được những vật
ký sinh có thể gây hại cho mình, còn những con cá dọn dẹp lại dễ dàng có
bữa tối. Những con cá lớn thường ăn ngấu nghiến bất kỳ con cá nhỏ ngu
ngốc nào lại gần. Nhưng khi những con cá dọn dẹp tới gần, chúng đột ngột
ngừng mọi hoạt động và nổi lên với cái miệng mở rộng và gần như bất động
để đáp lại tín hiệu là những điệu nhảy nhấp nhô của kẻ dọn dẹp. Điệu nhảy
này là đặc điểm kích thích của những con cá dọn dẹp để kích hoạt cho
"cuộn băng" của những con cá lớn. Sự cộng tác này cũng mang lại cho
những con cá lon mây răng kiếm một cơ hội lợi dụng thói quen của những
kẻ đang hợp tác. Con cá răng kiếm sẽ lại gần những con cá ăn thịt lớn, bắt

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.