192
Cách
nghĩ hai giá trị có thể trở nên rất có ích đối với những người tuyên truyền bởi vì nó tạo
ra nh
ững tình huống giả. Tôi đã từng nhìn thấy một bác sĩ nhi khoa trên truyền hình nói rằng
ông ta đã từng giải thích cho các bậc cha mẹ quan tâm đến những sự nguy hiểm của vắc – xin
r
ằng các nguy cơ của căn bệnh là lớn hơn nguy cơ của vắc – xin. Ông ta nói rằng trong thực
t
ế chỉ có một cách để phòng ngừa một số căn bệnh, cụ thể là vắc – xin. Ông ta cũng lập luận
r
ằng các căn bệnh đó là những “kẻ xấu” không thể cải tạo mà con cháu chúng ta cần phải
được bảo vệ bằng các công nghệ y tế. Những người tuyên truyền tạo ra cái ấn tượng rằng chỉ
có hai gi
ải pháp cho một tình huống tai hại hoặc có khả năng gây hại – cái giải pháp của ông
ta ho
ặc là cái giải pháp sai. Không có lựa chọn nào khác.
Bố trí quân bài
B
ố trí quân bài thực ra là một sự mở rộng của cách nghĩ hai giá trị được thảo luận ở trên.
Ngh
ệ thuật của việc chọn lựa và trình bày một cách cẩn thận những ý tưởng và dữ liệu –
nh
ững dữ liệu có thể đúng hay không đúng – sao cho chỉ có trường hợp tốt nhất hay xấu nhất
được trình bày được gọi là sự bố trí quân bài. Không có sự nhập nhằng nào; những khả năng
khác ho
ặc là bị làm ngơ hoặc là bị làm mất uy tín. Mục đích là làm cho bạn, người đọc hay là
người xem, phản ứng mạnh mẽ để ủng hộ hay chống đối một ý tưởng, một vấn đề, một con
người, hay một đối tượng. Vị bác sĩ nhi khoa vừa được đề cập đã củng cố lời khuyên của ông
dành cho các b
ậc cha mẹ bằng việc “nhắc nhở” bạn xem truyền hình rằng việc tiêm chủng đã
“quét s
ạch” – hay là gần như quét sạch – những căn bệnh “chết người” như thủy đậu và ho
gà. Nh
ững đóng góp của việc cải thiện điều kiện vệ sinh và việc gia tăng tiêu thụ rau quả tươi
không h
ề được đề cập. Những tác dụng phụ gây hại của việc tiêm chủng không hề được nhắc
t
ới.
Giáo sư Gordon Stewart của Đại học Glassgow phản đối việc bố trí quân bài của những
người khăng khăng ủng hộ tiêm chủng:
Thành công đang được gán cho cái kiểu tiêm chủng gì đây? … Loại dịch tễ học kiểu
gì khi
ủng hộ tiêm chủng bằng việc làm ngơ những yếu tố khác? … Loại chính sách
biên t
ập kiểu gì khi xuất bản những dữ liệu thiếu sót và ủng hộ những tuyên bố viển
vông v
ề tính hiệu quả của tiêm chủng trong khi từ chối xuất bản những dữ liệu đi kèm
ch
ất vấn tính hiệu quả đó? [26]
B
ố trí quân bài có thể được che đậy bởi việc sử dụng ngôn từ. Ví dụ, một “tờ báo” tự do, một
trong hai t
ờ báo phổ biến nhất trong cộng đồng chúng tôi, được chuyển phát đến từng nhà vào
ngày th
ứ Tư hàng tuần. Mở tờ báo ra ta sẽ thấy các tựa đề về Y tế như “Những bài tập thể dục
an toàn trong thai k
ỳ theo lời khuyên của các chuyên gia” (ngày 22 tháng Năm 1985) và
nh
ững bài trên trang nhất về những chủ đề Y tế như “Cả nước đánh dấu 30 năm ngày thoát
kh
ỏi nỗi ám ảnh về bệnh bại liệt” (ngày 17 tháng Tư 1985) và “Những ‘phương thuốc’ giả
m
ạo cho bệnh Viêm khớp” (ngày 9 tháng Năm 1985). Khoảng hai phần ba tới ba phần tư
nh
ững bài báo trên là về “những đột phá” của Y học và các chủ đề liên quan như lời khuyên
c
ủa bác sĩ và những câu chuyện về những người phải vật lộn với căn bệnh mà Y học có thể
c
ứu chữa được. Đây có phải là báo chí thực sự? Tôi muốn gọi nó là quảng cáo cho Y học.
