quang cách mấy cũng quay về với nhu cầu giản dị hằng ngày. Đối với
những cán binh trẻ, niềm ước ao duy nhất là được quay về quê cũ để tiếp
tục học hành như lời hứa hẹn của Đảng và nhà nước đã ban ra khi vận động
lứa tuổi của họ đi ra chiến trường. Cái nhu cầu ấy, trước mới chỉ nhen
nhúm trong những câu chuyện gẫu với nhau ở đơn vị, lúc gác súng quay ra
đào mương, đốt rừng, cuốc sỏi để trồng khoai, trồng mì, rồi dần dần nó
biến thành những câu hỏi thắc mắc nêu ra trong các buổi sinh hoạt đơn vị,
rồi sau cùng nó âm thầm nẩy nở thành niềm khát vọng làm thao thức họ
trong những đêm dài mất ngủ. Nhưng cán bộ chỉ đạo bao giờ cũng chỉ đáp:
"Giành được chính quyền mới chỉ là thành quả bước đầu của sự nghiệp
cách mạng. Chúng ta còn phải tiếp tục hy sinh nhiều hơn nữa để duy trì và
phát huy cái thành quả đó. Nhiệm vụ trước mắt rất là to lớn. Thanh niên là
cánh tay mặt của Đảng. Các đồng chí hãy tỏ ra xứng dáng với câu: "Đâu
cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên".
Thế là tan theo mây khói giấc mộng hồi hương mà khởi đầu, anh nào
cũng ngây thơ tưởng rằng chiến tranh chấm dứt rồi thì tan hàng ai về nhà
nấy. Hùng ở vào một trong số đông các anh chàng ngây thơ đó, nhưng anh
cũng là một trong số đông có đủ cái đức liều lĩnh để tự giải quyết vấn đề
cho chính mình. Từ ngày có lệnh lên đường đi Kampuchia, đơn vị của
Hùng đã có hơn mười trường hợp đào ngũ. Hùng đã nối gót họ, và bây giờ
anh đang hiện diện ở đây, trong góc tối của một toa xe, dưới gậm của hai
hàng ghế và giữa những cơn mộng mị quay về dĩ vãng như những khúc
phim ám ảnh, rã rời. Có lúc anh thấy mình như đang mắc võng giữa hai gốc
thông già ẩn dưới cơn mưa rừng rả rích Trường Sơn. Có lúc anh thấy hiện
ra cặp giò trắng ngần của đồng chí nữ giao liên hôm nào còn xắn quần rửa
chân bì bõm bên bờ suối. Hình ảnh này đeo đẳng anh như một cơn ám ảnh
không bao giờ nguôi. Người nữ giao liên không tên tuổi, chợt đến, chợt đi,
như cuộc sống của tất cả mọi người hiện diện trong cuộc chiến tranh dai
dẳng này. Có thể cô ta đã quay về quê cũ. Có thể cô ta bỏ xác đâu đó trên
đường công tác. Hình ảnh khuôn mặt của cô ta thì đã phai mờ trong ý nghĩ
của Hùng, nhưng cặp giò trắng như sữa đó vẫn còn lẩn quất trong trí nhớ.
