điêu khắc Phật Giáo Việt Nam qua từng thời kỳ phát triển khác nhau.
Qua nội dung của các họa tiết điêu khắc ở đây, thì toàn cảnh của pho tượng
nầy có dáng một phụ nữ nông thôn, đẹp bụ bẫm, khoẻ mạnh, đôn hậu, hiền
từ.
Con quỷ đội toà sen có dáng mặt người, hai bên có hai đầu rồng vươn cao
như trợ lực. Bệ tượng được chạm khắc và trang trí rất công phu; có các
hình chim thần, mặt người đỡ các góc, có cả hình cá hoà rồng, ngựa bay,
mây lửa và nhiều đường nét hoa văn đa dạng và kỹ xảo khác nữa.
Từ mặt bệ còn nhô lên hai bông sen, dùng làm chỗ đứng chầu của hai tượng
Thiện Tài và Long Nữ. Loại tượng đức Quán Thế Âm Thiên Thủ, Thiên
Nhãn, không phải chỉ ý nghĩa tượng trưng vài chục cánh tay, từ 12 đến 42
cánh tay, mà thực sự gần đúng theo số đếm thực.
Qua những công trình khai quật khảo cổ học trong mấy chục năm nay, số
tượng theo thể loại nầy không ít, mà trong đó thường tập trung ở những
chùa chiền phía Bắc.
Đó là những pho tượng Quán thế Âm tại chùa Đa Tốn (Gia Lâm, Hà Nội)
chùa Bút Tháp (Thuận Thành, Hà Bắc) chùa Tam Sơn (Tiên Sơn, Hà bắc),
chùa Mễ Sở (Châu Giang, Hải Hưng) mà trong đó tượng Quan Thế Âm tại
chùa Tam Sơn đã bị hư hỏng khá nhiều trong cuộc chiến vừa qua.
Theo GS Hà Văn Tấn (trong cuốn Chùa Việt Nam) thì tượng Quán Thế
Âm chùa Đa Tốn có 42 tay lớn và 652 tay nhỏ. Theo nhà nghiên cứu
Nguyễn Du Chi thì có 42 tay lớn và hàng loạt tay nhỏ tổng cọng là 694 tay.
Theo PGS Chu Quang Trứ thì có 42 tay lớn và 610 tay nhỏ (trong cuốn
Mỹ Thuật Lý Trần).
Quán Thế Âm Tọa Sơn
Tượng Quán Thế Âm Tọa Sơn thường đặt ở gian bên của phật điện trong
hầu hết chùa chiền, đăng đối với tượng Quán Thế Âm Tống Tử đặt phía
bên kia. Đây cũng là một dạng thức của đức Quan Thế Âm đã được Việt
hoá kể từ đời Hậu Lê trở về sau, với truyện tích tiền thân của vị Phật nầy tu
tập tại chùa Hương Tích.
