đặt vô duyên của mấy tay viết kịch nghiệp dư vẫn ăn quẩn quanh đề tài sinh
đẻ có kế hoạch.
Ông Rúm đã nghiêm trang giải thích cho Hoàng vào đêm thứ mười kể từ
ngày Hoàng trở về Xóm Cát. Vào năm bốn mươi, bốn mốt thế kỉ trước
Xóm Cát chỉ có bốn gia đình, họ đều là dân trốn tù, một thứ tù hình sự
thông thường thời nào cũng có. Để giấu biệt tung tích, họ phải vùi tên thật
xuống đáy cát và đặt một tên mới. Lúc bình thường đặt một cái tên thực dễ
vô cùng, kể cả những người một chữ bẻ đôi cũng không biết. Nhưng đây là
chuyện khác. Đặt tên thế nào để chứng tỏ họ cùng một dòng họ, an cư lạc
nghiệp giữa trảng cát mù mịt này đã lâu đời. Chẳng những đổi tên những
người trốn tù mà tên của những người thân của họ cũng phải đổi. Ấy là
chuyện khó.
Nghĩ mãi không ra, một người tự dưng nói đùa: “Thôi thì cứ Rủ Rỉ Rù Rì
mà đặt, toàn rờ tất.” Mọi người cười ồ. Sau ngẫm lại thấy hay hay. Ừ, có
khi thế mà hay. Không họ không hiếc chi cả cứ trọc lóc mỗi “rờ”, quan trên
có hỏi cứ nói bừa là người Chứt về đây sống đã mấy đời! Tất cả cười lăn,
vừa cười vừa đua nhau phát hiện ra muôn vàn những thuận lợi của cái chữ
“rờ” nhằm che mắt quan trên. Vậy thì rờ, rờ cũng được chứ sao, rờ... rờ mãi
đến ngày thành chuyện nghiêm túc, thành lệ làng, ai có tên không “rờ”
không phải dân Xóm Cát. Gia đình nào cả gan đặt tên con không “rờ” là
trái lệ làng, bị phạt nặng, coi như con hoang.
Ngày mới về Xóm Cát Hoàng không cách gì phân biệt được trước một
mớ hỗn loạn toàn âm “r”. Anh lẫn lộn lung tung, lúc này buồn cười lúc
khác tức phát điên lên. Sau, quen mặt bén tiếng thấy cũng chẳng đến nỗi
nào. Nhiều người yêu mến đã gọi Hoàng là Roàng, anh còn thấy hay hay.
Ừ, Roàng cũng được chứ sao. Có khi còn hay hơn chán vạn cái tên Hoàng
cũ rích, cả tỉ người dùng đi dùng lại.
Hoàng thấy vui vui với cái âm “rờ” bất chợt vang lên trong kí ức. Con cú
què lại kêu, nó buông hờ một tiếng nặng trĩu hơi nước từ phía bụi tre Nhà
khách Ủy ban huyện rồi đập cánh bay về phía Bắc. Hoàng đoán thế vì ngay
sau đó nó lại kêu lên một tiếng nhẹ tênh phía Xóm Trầu. Từ đó ra Xóm Cát
không xa, chỉ chừng năm cây số cát là cùng.
