sinh vốn rất thông minh, không những đọc sâu học kỹ, mà cả tam giáo cửu
lưu cũng rất uyên bác, không sách vở nào mà lọt khỏi mắt chàng.
Ðạo thiền vốn tinh thâm, đối với người khác phải giảng đi giảng lại trăm
ngàn lần mà còn không hiểu thấu, vậy mà đối với chàng, hòa thượng chỉ
cần nhắc câu đầu là chàng hiểu ngay cả đoạn sau. Tuy không nói ra nhưng
hòa thượng đầy thắc mắc trong lòng: "Thật là một thanh niên thông tuệ!
Chỉ tiếc một điều rằng đã là một người học Phật như vậy, tại sao tạo hóa lại
ban cho một tướng mạo thật oan nghiệt. Trông hình dung xét cử chỉ, rõ
ràng đây là con quỷ dâm dục hạng nặng. Nếu mình không thu phục nó vào
trong bị được, chắc chắn sau này không biết bao nhiêu phụ nữ phải khổ vì
nó mất thôi. Đã không thấy thì thôi, đã thấy một người gây loạn như thế mà
mình không ra tay trừ nạn cho chúng sinh, thì đâu phải là đạo từ bi. Dẫu
nghiệt căn của nó cố định, không lay chuyển được, nhưng mình cũng phải
vận dụng hết lòng từ bi, xem có cứu được nó chút nào không?"
Nghĩ vậy hòa thượng bèn nói với Vị Ương sinh:
- Bần tăng từ khi lập tâm lánh đời đến nay, đôi mắt này đã nhìn thấu bao
người. Cố nhiên là không nói đến bọn phàm phu tục tử rắp tâm huớng
thiện, ngay cả những người có học thức, có địa vị, đã đến đây ngồi thiền
nghe pháp, ai nấy đều là khách xa. Nói chung hiểu đạo và hiểu thiền là hai
thứ thông minh khác nhau. Hiểu đạo dễ, hiểu thiền khó. Học nho nghe một
có thể biết mười, còn học Phật may ra nghe mười chỉ biết hai mà thôi.
Không ngờ gặp hiền cư sĩ thông minh mẫn tiệp đến thế. Với tài năng ấy,
nếu học thiền thì chỉ trong vài năm là có thể đắc tam muội. Sống ở đời, cái
dễ được là cái hình thể, cái khó được là cái tính tình, dễ qua là thời gian,
khó qua là kiếp số. Cư sĩ lại đây với cầu kiến làm Phật, thì đừng theo
đường ma. Vậy thì tại sao không nhân buổi sáng hôm nay cắt bỏ ái dục,
lánh hẳn vào cửa thiền? Ý tứ của bần tăng tuy vụng, nhưng chắc bổ ích
phần nào. Nếu có thể phát được đại nguyện này, ra sức chứng được đại
nhân quả này, thì trăm năm sau sẽ có thể, trên phối hưởng với tăng môn,
dưới không theo lệnh của La Sát, cư sĩ nghĩ sao?"
