đánh cá phải chịu nhiều điều tồi tệ nhất. Những người đàn bà vắng mặt.
- Lần đầu tiên anh có cảm giác ấy là hồi còn học trung cấp. Lâu lắm
rồi, khi vận may trong nghề đánh cá không phải do việc bán cá tuyết hay cá
meluc đem lại, mà do bán ô tự động cho những người hoảng loạn ở Ba Lan
và ma túy ở Rotterdam cho những người thích “tới bến”. Đó là vào mùa
Giáng Sinh. Anh mười bảy tuổi. Thậm chí còn chưa được tập sự. Họ chạy
đến xưởng chế tạo mỏ neo trên biển Barent để dỡ hàng. Anh đứng trên cầu
tàu và giữ bánh lái. Suốt tám tiếng của đêm Giáng sinh, từ lúc nhìn thấy
ngôi sao đầu tiên đến lễ cầu nguyện lúc nửa đêm, anh chăm chú nhìn vào la
bàn hồi chuyển, để không trượt ra ngoài hành trình cộng trừ bốn độ.
Những người đánh cá lên cầu tàu từ lúc ca trực bắt đầu. Từ hồi tháng Tám,
ngay sau khi rời cảng ở Gdynia, mọi người đã đăng ký đàm thoại với Ba
Lan vào đêm Noel. Mỗi người không quá ba phút. Kết nối không được đảm
bảo, bởi còn “phụ thuộc vào địa điểm của tàu khi đó”. Họ đã gặp may vì
tàu đang ở đúng vùng được phủ sóng. Trạm thu phát ở ngay cạnh rađa, gần
như chính trung tâm cầu. Trên cầu là Sĩ quan Một, Thuyền trưởng, vì là
Noel, thông tin viên và “con chó con ở cạnh bánh lái ấy”. Tín hiệu thu xấu
tới mức làm cho người ta nhớ lại tín hiệu thu được từ Đài châu Âu tự do
vào cái thời mà châu Âu còn chưa được tự do.
- Một người đánh cá đến cầu tàu. Anh ta hơi bực. Anh ta có ba phút
đã chờ từ Zaduszka và trước sự có mặt của thuyền trưởng, của thông tin
viên và “con chó con ở cạnh bánh lái ấy”, giữa những tiếng sột soạt của
máy thu, anh ta nói rằng đang nhớ, rằng anh ta rất khổ sở, rằng đây sẽ là
Noel cuối cùng thiếu mọi người hoặc thiếu cô ấy, rằng anh ta đã chán ngấy
tất cả, rằng anh ta muốn ôm cô ấy và rất lo vì lâu lắm rồi không thấy cô ấy
viết gì. Nhưng cái mà anh ta muốn nhất là nói với họ hoặc cô ấy rằng họ
hay cô ấy là quan trọng nhất đối với anh ta. Và anh ta muốn nghe, rằng anh
ta cũng là quan trọng nhất. Và hoàn toàn không nhất thiết phải nói toạc
móng heo ra như vậy. Thế mà trong vòng ba phút của anh ta, ba phút mà
anh ta chờ đợi từ Zaduszka, anh ta được biết rằng “mẹ không muốn cái váy
lót mà mẹ đã nhờ con mua nữa”, rằng “không phải mua loại kem ấy nữa, vì
ở Ba Lan cũng có rồi” và rằng “nếu gửi cam qua Baltona thì bọn con trai sẽ