đồn trại xa xôi lo chôn cất những người mắc bệnh scorbut; sống giữa các
dân tộc không biết lo xa, cha truyền đạo chỉ còn biết cắn răng chịu bó tay.
Do bị đói, cứ từng làng một lần lượt bỏ đi tha phương cầu thực và chết dần
chết mòn trên những con đường tuyết trắng. Một số khác đang chờ chết
ngồi thu lu trong những chiếc chăn vải gai màu xanh hay đỏ, bên bếp lửa cứ
lụi dần...
Vào đầu tháng tư, khi tuyết lại rơi dài liên miên, nặng nề và lạnh giá, ông
đại tá đờ Caxten Moocquet, thống đốc quân sự một trong những kẻ thù
không đội trời chung với những người ở Vapaxu nói đi nói lại trong cả
Kêbếch rằng ông ta chẳng cần phải bàn đến công lao hay sự trở ngại của
những người ở Vapaxu vì chắc chắn đến bây giờ, họ đã vùi thây trong xó
rừng sâu thẳm cùng với lũ đàn bà, trẻ con và ngựa của họ.
Chương 14:
Ngày lại ngày, Angielic cảm thấy cái mệt cứ ngấm dần vào thân thể nàng.
Ngay lúc mới dậy, nàng đã cảm thấy nó một cách rõ ràng. Vừa mở mắt
ra, tinh thần sảng khoái và muốn dậy bắt tay vào việc ngay nhưng nàng cảm
thấy người nặng như chì, lún xuống đệm như viên đá lún vào trong cát. Tuy
thế, nàng chẳng thấy đau ở đâu cả. sự mệt mỏi nằm trong nội tạng nàng, dù
nàng biết rằng mình không có mang. Có cái gì đó đã sụp xuống trong người
nàng và nàng không còn sức để tập trung lại nữa "Mình mỏi mệt quá", nàng
kinh ngạc nhắc đi nhắc lại. Cứ nằm nghỉ dài dài cũng chẳng ích gì mà
ngược lại, nàng cảm thấy người nặng nề, rời rã như một khúc gỗ, chỉ có tinh
thần còn thức tỉnh, còn muốn bật dậy hoạt động nhưng người thì cứ ỳ ra trơ
trơ.
Nàng nhớ Phlôrimông, thằng bé tính khí vui nhộn là thế, lúc nào cũng vậy
và mới ngần ấy tuổi đầu đã tỏ ra cứng rắn với bản thân, hệt như cha. Nếu
như nó có tếu, thì cũng hệt như hôm đi với cha về, nó đã kêu lên "Thế còn
tôi? Còn tôi thì sao?" khi chẳng thấy ai để ý đến mình mà mình thì đã quỵ
xuống vì kiệt sức. Tính cách của nó là điển hình của tính cách Pháp có khả
năng hòa nhập với mọi người, như người ta đã chứng kiến ngay cả trong
