5.
Khi đang bước chòng chành (vì bà lắc lư như một con tàu trên biển) và đảo
mắt quanh (vì bà không nhìn thẳng vào một thứ nào cả mà chỉ liếc qua, một
cái liếc mắt mang tính phản kháng sự khinh miệt và giận dữ của thế gian -
bà biết rằng mình kém thông minh), khi bám lấy thành cầu thang đu người
lên những bậc thang và khi tập tễnh bước từ phòng này sang phòng khác, bà
cất tiếng hát. Trong khi đang lau chùi tấm gương dài và liếc mắt nhìn thân
hình lắc lư lảo đảo của mình, một âm thanh phát ra từ đôi môi bà - một câu
hát nào đó mà có lẽ hai mươi năm trước từng rất vui nhộn trên sân khấu,
từng được ngân nga và nhảy múa theo, nhưng giờ đây, phát ra từ một người
đàn bà giúp việc răng rụng sạch, mũ trùm đầu, nó đã bị tước đi ý nghĩa, như
chính bản thân giọng nói của sự ngờ nghệch, sự hóm hỉnh và sự kiên trì, nó
trầm xuống rồi lại vút lên cao, khiến trong lúc vừa lảo đảo bước vừa quét
dọn, lau chùi, dường như bà muốn thốt lên rằng việc thức giấc và đi ngủ lại,
việc lôi mọi thứ ra và thu cất chúng vào trở lại, là một nỗi buồn sầu và
phiền muộn dài dặc biết bao. Cái thế giới mà bà đã biết suốt gần bảy mươi
năm qua thật chẳng dễ dàng hay thoải mái chút nào. Bà mệt nhọc cúi đầu.
Vừa quỳ gối rên rẩm bên dưới giường để quét những tấm ván bà vừa tự hỏi,
nó sẽ kéo dài bao lâu nữa? Nhưng khi lại nhổm người đứng lên, lại liếc nhìn
vào gương mặt của chính bà, những nỗi buồn của chính bà, đang đứng đó
há mồm trong tấm gương, mỉm nụ cười ngây ngô vô mục đích, lại bắt đầu
nhẹ nhàng và tập tễnh bước, dỡ những tấm thảm lên, đặt những món đồ sứ
xuống, nghiêng mắt nhìn vào gương, rốt cuộc như thể bà đã tìm được niềm
an ủi, như thể một niềm hy vọng bất khả tu chỉnh nào đó đã thật sự quyện
quanh bài hát buồn bã của bà. Ắt hẳn đã có những viễn cảnh hân hoan khi
nói chuyện với con cái của bà (thế nhưng hai đứa là thứ hèn kém và một
đứa đã từ bỏ bà) ở chỗ chậu giặt, khi đang uống ở quán rượu; khi đang lật
những mảnh báo cắt ra trong ngăn kéo của bà. Ắt hẳn đã có một sự phân
tách nào đó của bóng tối, một dòng chảy nào đó dưới những chiều sâu tăm
tối mà qua đó ánh sáng đủ sức phát lộ ra trên gương mặt đang cười trong
