Tôn Tử tuyên bố xong, quay về chỗ của mình. Sau đó quan truyền lệnh
đem lá cờ to có thêu một chữ “lệnh” múa lên một chập, nhắc lại một lần
nữa những điều Tôn Tử vừa nói ra, lại đứng nghiêm bên cạnh Tôn Tử. Tôn
Tử bảo cho “dóng trống”, dùi trống rơi như mưa xuống mặt trống. Theo
quy định, nghe một hồi trống thì sắp xếp thành đội, đội ngũ lẽ ra phải xếp
hàng đối mặt nhau, tức là người của hai đội đứng thành hai hàng đối diện
nhau, ở giữa chừa ra một khoảng trống, người của mỗi hàng phải đứng cho
ngay ngắn, thẳng như vạch mực. Thế nhưng các cung nữ lúc này, nghe thấy
tiếng trống, như chim sợ đạn, nhảy thót tất cả lên, kẻ thì sang đông, người
sang tây, người theo nam kẻ theo bắc, kẻ sang trái, người sang phải, rối
tung như một đàn ong. Đã như thế, bọn họ lại không biết xấu hổ, mà lại còn
thấy hay hay, thích thú, như ăn phải bùa mê, lại càng cười dữ hơn; rồi gọi
chị gọi em ríu rít ồn ã cả một vùng, chẳng khác gì ếch nhái gặp mưa rào,
khiến người ta phải bực cả mình, Nhìn vào hàng ngũ, thấy tan tác tản mạn,
xộc xệch ngoằn ngoèo, y như chơi rồng rắn.
Tôn Tử nhìn thấy thế, bỗng nhíu mày lại, lắc đầu một cái và buông tiếng
thở dài, theo quy định ở điều một, điều ba, đều có thể hỏi tội và trừng trị
được rồi. Nhưng Tôn Tử nghĩ rằng, trước đây huấn luyện ở vườn hoa trong
cung cấm, không có ai xem, tinh thần của họ đều để hết vào việc huấn
luyện, cho nên nghe thấy tiếng trống, đội ngũ đã có thể chấn chỉnh được
ngay và thẳng như người trồng. Hôm nay lần đầu tiên tập luyện nơi thao
trường, trên có nhà vua, dưới có dân chúng, người xem đông đảo thế này,
lại là lần đầu ra với đời thường, có lộn xộn, nghĩ rằng cũng tha thứ được,
bởi thế nên đã bỏ qua cho họ coi như vi phạm lần đầu. Nghĩ đến đây, Tôn
Tử nói với quan truyền lệnh:
– Hôm nay tập luyện ngoài cung cấm, lại là lần đầu chưa rõ những điều
ràng buộc, ra lệnh không tin, lỗi ở chủ tướng. Ông hãy nói lại một lần nữa
những quy định ở trên.
Những câu ấy, xem ra là Tôn Tử nói với quan truyền lệnh, nhưng những
người có mặt đều nghe thấy rõ rành rành. Quan truyền lệnh phụng mệnh,
