tắc, muốn khích lệ quân lính, để họ quên mình vì nước, phá vây mà ra, thì
làm thế nào?
Tôn Tử thản nhiên đáp:
– Luỹ cao hào sâu, làm ra như cố thủ, giữ im đừng hành động, để ẩn ý
của ta đi. Cáo lệnh với ba quân, làm như bất đắc dĩ. Giết trâu bò, đốt xe,
cho quân lính ăn, đốt hết lương thực, san bếp lấp giếng, như cắt tóc dâng
cho giặc, tuyệt mọi đường sống. Tướng không có mưu gì khác, lính cũng
quyết chết, thế là rèn luyện binh lính, sửa sang khí giới, dồn hết sức lực,
đánh vào hai sườn, trống dóng người hô, địch nghe cũng sợ, không biết làm
thế nào, ta chia quân tinh nhuệ ra nhiều bộ phận, đánh hăng vào phía sau
của chúng. Như thế là làm ra sai lầm để tìm đường sống. Cho nên mới nói
rằng: Kẻ nào bị vây mà không có mưu phá vây thì sẽ bại, bại mà không
đánh thì sẽ chết.
Hạp Lư lại hỏi:
– Thế nếu ta vây địch, thì nên làm thế nào?
Tôn Tử đáp:
– Núi cao vực thẳm cheo leo hiểm trở, khó mà vượt qua được, gọi là
cùng khấu. Cách đánh cùng khấu, là cho quân lính mai phục ở nơi hiểm trở,
ẩn quân vào giữa vùng đất trống hoang dại, để cho chúng một lối thoát.
Toàn quân địch đã phải ôm đầu chạy, tất sẽ chẳng còn ý chí chiến đấu, bởi
thế nếu có đánh, tuy chúng đông vẫn cứ phá được.
Giờ Ngọ đã đến, nội thị đến xin hỏi cho đặt tiệc ở đâu. Theo ý của Tôn
Tử, là cứ ăn trưa luôn ngay tại Soả Doãn Trai, bởi Ngô vương đang ốm
chưa khỏi hẳn, đi lại không tiện. Hạp Lư không cho, bởi làm qua quýt như
thế với nguyên soái kiêm thầy dạy, không đúng với lễ nghi chút nào, bắt
buộc phải đặt tiệc ở trong sảnh khách, và dù ốm ông cũng gượng bệnh mà
đến hầu tiệc, uống thêm vài chén, để bầy tỏ lòng kính trọng. Thế nhưng vấn
đề định hỏi, ông còn chưa hỏi hết, bữa tiệc trưa phải chậm lại nửa canh giờ
nữa.
Nội thị vừa bước ra, Hạp Lư liền tranh thủ hỏi ngay:
