TÔTEM SÓI - Trang 305

đập vỡ hạt dẻ.
Trần Trận cười: Lao động vẻ vang, lao động thiêng liêng. Lao động là ưu
thế lớn của dân tộc Hoa Hạ, là cái vốn hùng hậu phục hưng dân tộc sau
này. Nhưng lao động không phải vạn năng và vô hại. Trong lao động có
lao động nô lệ, lao động có tính chất nô dịch, lao động cưỡng bức, lao động
cải tạo, lao động như trâu ngựa. Những lao động ấy có vẻ vang và thiêng
liêng không? Có thể khen là đẹp không? Vậy mà chủ nô và chúa phong
kiến rất thích tán dương những loại lao động này. Bản thân không lao động
thậm chí bóc lột lao động của người khác cũng được ca ngợi như nhau.
Dương Khắc căm phẫn, nói; Mình căm nhất loại người đó, phải dùng rìu đá
phang cho chúng một trận.
Trần Trận nghí: Lao động cũng có loại vô hiệu quả, lao động có tính chất
phá hoại và lao động có tính hủy diệt. Cách đây hai ngàn năm, lao động
xây dưng cung A Phòng đã chặt quang núi rừng Tứ Xuyên, "núi Thục biến,
A Phòng hiện", loại lao động này thực đáng ghét. Kết quả lao động khẩn
hoang của rất nhiều dân tộc nông canh trên thế giới là sa mạc, cuối cùng
chôn vùi văn minh của dân tộc mình. Với lại, rất nhiều chuyện quan trọng
trên thế giới không phải do lao động sáng tạo ra. Thí dụ lao động không
sáng tạo ra hòa bình, an ninh, quốc phòng vững chắc, lao động không sáng
tạo ra tự do, dân chủ, bình đẳng và chế độ của những thứ này; lao động
không sáng tạo ra tính cách dân tộc kiên quyết đòi thực hiện tự do dân chủ
bình đẳng. Người lao động không biết chiến đấu chỉ là khổ sai, là thuận
dân, gia súc, trâu ngựa. Tự do dân chủ bình đẳng không thể trở thành khẩu
hiệu chiến đấu của họ. Trên thế giới, nhân dân Hoa Hạ đông nhất, cần lao
nhất, lịch sử lao động dài nhất, hơn nữa chưa khia nào ngừng lao động, vậy
mà không sáng tạo ra nền văn minh tiên tiến rạng rỡ như dân tộc phương
Tây mà lịch sử lao động ngắn hơn nhiều đã sáng tạo ra...
Đám ngựa giống tạm thời ngưng chiến, đi ăn cỏ. Đám ngựa cái tơ chạy về
với mẹ. Ngựa mẹ thương con gái, dùng cặp môi dày chải lông cho con.
Nhưng ngựa cái tơ thấy ông bố trợn mắt khịt mũi hí vang thì mất vía, vội
chạy về nhà mới của mình, đứng xa mà ngó mẹ, bốn mắt buồn rầu.
Dương Khắc nói thật lòng: Từ nay mình phải thường xuyên đến với đàn