TÔTEM SÓI - Trang 620

văn giống sói. Do đó con thao thiết trong truyền thuyết rất có thể là sói,
hoặc giả từ sói biến thành thần thú.
Ba là, thao thiết là hoa văn chủ yếu trên đỉnh nhà Thương Chu, điều này
liên can đến hàng loạt vấn đề. Đỉnh là trọng khí lập quốc của dân tộc Hoa
Hạ thời đại đồ đồng. Thời Chu, "lời nói có sức nặng chín đỉnh". "đỉnh" -
thần khí và lễ khí tượng trưng cho vương quyền tối cao của vương triều và
cũng là tế khí, tế trời đất tổ tiên. Đỉnh chiếm địa vị tôtem trong tâm khảm
dân tộc Hoa Hạ. Do vậy, chỉ có thuộc về tôtem của dân tộc mới có địa vị
cao quí, mới được chạm khắc hoặc gắn trên trọng khí. Hiện tượng này nói
lên hai vấn đề: Một, đến đời Thương Chu, có thể dân tộc Hoa Hạ vẫn sùng
bái tôtem sói, ít ra là tôtem mãnh thú. Tục sùng bái tôtem từ thời Viêm
Hoàng vẫn tiếp tục trong thời kỳ này. Hoa Hạ dưới triều Chu chịu ảnh
hưởng tôtem sói càng sâu, vì nhà Chu phát tích từ Tây Nhung,mà Tây
Nhung thì phần lớn các dân tộc du mục sùng bái tôtem sói. Hai, khi đó rồng
có thể chưa được tiếp nhận phổ biến, chưa chính thức trở thành tôtem của
dân tộc Hoa Hạ, nếu không, trên đỉnh tượng trưng cho vương quyền chắc
chắn vẽ hoa văn rồng là chính. Vả lại, thiên tử nhà Chu khi ấy chưa có long
toạ, vẫn theo tập tục du mục thời Viêm Hoàng, trải chiếu ngồi dưới đất.
Hoa văn trên đỉnh nhà Chu chủ yếu do hoa văn con thao thiết và hoa văn
mây tạo nên., lấy thao thiết làm trung tâm, mây lượn quanh. Rõ ràng là thao
thiết ở trên trời, đầu ló ra khỏi mây, cúi nhìn nhân gian, thân khuất trong
mây, không rõ mình rắn hay mình rồng, nhưng nếu tiếp theo gáy là mình
rồng, thì không khác mấy con rồng tiêu chuẩn sau này. Vì vây mình cho
rằng, giữa tôtem sói và tôtem rồng còn có một giai đoạn quá độ là tôtem
thao thiết. Con thao thiết vừa có tính cách của sói, vừa có bộ mặt dữ tợn
như rồng sau này.
Trước đây mình không hiểu dân tộc Hoa Hạ trong thời đại đồ đồng lại sùng
bái con vật tham ăn thao thiết, hơn nữa, đưa nó lên địa vị thần khí. Chẳng lẽ
khi ấy người Trung Quốc tham ăn nên sùng bái con ác thú tham lam? Cái
dáng tham ăn của con thao thiết chẳng có vẻ gì là thần thánh. Nhưng từ khi
phát hiện thao thiết rất có thể là tôtem sói biến hình, mình thông ngay.
Tham ăn chỉ là một đặc trưng của sói, là biểu tượng của tinh thần và tính