Không vắng vẻ nhưng tất nhiên nó không thể sầm uất, đông đúc
như San Marco của Venezia. Quảng trường chim bồ câu là tụ điểm
chính của thành phố nước, được các nhà hàng bao quanh, cứ hàng đêm
lại có dàn nhạc ngoài trời, nên có lẽ chẳng đâu lại đông như ở đây,
nhất là vào dịp Carnivale tháng Hai. So sánh với San Marco có lẽ quá
vô lý, chỉ nên coi quảng trường làng ấy như một nửa của Place de
République ở Paris là được rồi. Kỳ lạ là Paris to đẹp là thế nhưng ít có
quảng trường nào thật sự ở khu trung tâm, trong khi Bruxelles bé nhỏ
có cả một Grand Place nhộn nhịp và trộm cướp. Ở Paris người ta có
thể tụ tập ở Luxembourg, kéo tới dọc sông Seine, đứng trước Notre
Dame, ngồi ở Trocadero, hay trên bậc thang Opera, khoanh chân trước
Pantheon, thư thái trên đỉnh Sacre Coeur, đôi khi nằm sõng xoài ở
Champs de mar ngay chân Người đàn bà thép, nhưng lại không có nơi
nào gọi là quảng trường chính. Place Republique có lẽ là quảng trường
hiếm hoi mà người ta có thể kéo tới, ngồi lại, trước khi có thể tìm thấy
niềm vui ở đâu đó như ném đá trên kênh Saint Martin giống Amélie
Poulain.
Điều này cũng là sự khác nhau cơ bản giữa quảng trường Pháp và
quảng trường Ý. Không chỉ đơn giản là ở Pháp boulangerie (lò bánh
mì) bán bánh mì khắp nơi nhưng kem thì không có, một nơi lại dễ
dàng tìm được gelateria (cửa hàng kem) phục vụ kem cả bốn mùa còn
bánh mì thì không. Ý khác Pháp ở chỗ quảng trường ở Ý nhiều vô kể.
Thực ra chê nước Pháp cũng không phải, bởi ở Anh, Thụy Sĩ, hay Bắc
Âu cũng đâu có văn hóa quảng trường đặc trưng như người Ý. Người
ta tới hội họp, nói chuyện vui vẻ, không tới mức cắm trại, uống trà,
bàn chuyện chính sự như ở Tahir của Cairo, nhưng cũng đông vui như
Taskim của Istanbul. Taskim nhộn nhạo, mười hai giờ đêm vẫn đầy ắp
người, họ ngồi thành từng tốp nói chuyện vang trời. Những quán bán
trà đen vẫn mở. Những người phụ nữ mặc áo đen hiếm khi ra ngoài,
vậy mà mười hai giờ đêm tôi vẫn gặp ở Taskim, thế là đủ hiểu cuộc
sống ở Istanbul gắn với quảng trường như thế nào.
