là con rể ta, anh không thể nào được nhìn thấy việc thay đổi lá phiếu ở đây
đâu.
Trên thực tế, điều gây nên nỗi bất bình trong dân chúng không phải là kết
quả cuộc bầu cử mà là việc bọn lính không trả lại vũ khí. Một nhóm phụ nữ
nói chuyện với Aurêlianô để anh xin với bố vợ trả lại những con dao làm
bếp. Đông Apôlina Môscôtê, bằng những lời lẽ hết sức thận trọng dã giải
thích cho anh rằng bọn lính đã mang theo những vũ khí tịch thu được để
làm bằng chứng về việc những người thuộc phái Tự do đang chuẩn bị chiến
tranh. Sự trơ trẽn trong lời giải đáp ấy khiến anh kinh người. Anh không
bình luận một lời, nhưng vào một đêm nọ, khi Herinênđô Mackêt và
Macgơmphicô Visban nói chuyện với một số bạn bè xung quanh chuyện
rắc rối về những con dao, họ đã hỏi anh thuộc về phái nào: Tự do hay Bảo
hoàng, thì không do dự, anh trả lời:
- Nếu phải lựa chọn giữa hai phái, tôi sẽ đứng về phái Tự do, - anh nói, -
bởi vì những người Bảo hoàng là những kẻ bịp bợm.
Ngay ngày hôm sau, thể theo yêu cầu của các bạn mình, anh đã đến thăm
bác sĩ Aliriô Nôghêra để ông ta khám bệnh đau gan cho mình. Anh cũng
không biết làm như vậy để làm gì. Bác sĩ Alinô Nôghêra đã đến làng
Macônđô được mấy năm nay mang theo một tủ thuốc viên không mùi vị và
một tấm biển quảng cáo thuốc không thuyết phục được một ai: Dĩ độc trị
độc. Thực ra đó là một trò cười. Đằng sau cái vẻ ngoài hiền lành của một
thầy thuốc loại xoàng, là bộ mặt của một tên khủng bố đi giày ống đến nửa
bẹn để che đi những vết sẹo trên cổ chân, dấu ấn của năm năm ngồi tù.
Ngay từ cú mạo hiểm đầu tiên của những người có tư tưởng liên bang y đã
bị bắt, y đã trốn đến Curaxao cải trang trong bộ quần áo y vốn thù ghét nhất
trần đời: một chiếc áo thụng của cha cố. Sau một thời gian lưu vong dài
đằng đẵng, lòng đầy náo nức trước các tin tức do những người lưu vong
thuộc khắp vùng Caribê mang đến Curaxao, y lại lẻn lên một chiếc thuyền
buôn lậu và sau đó có mặt ở Riôacha mang theo một tủ thuốc viên, thực ra
chỉ là những viên đường đã được tinh lọc, và một bằng bác sĩ của trường
đại học Lepdich giả mạo do chính y làm ra: Y khóc lóc thảm thiết. Cái
nhiệt tình cách mạng của phái liên bang, được chính những người lưu vong