vùng Goahira, đã xuất quân và đội cấm vệ Bảo hoàng bị đánh bất ngờ trong
lúc ngủ, phải bỏ thành phố Riôacha tháo chạy. Tại đây chàng thiết lập sở
Tổng chỉ huy của mình và tuyên bố cuộc chiến đấu toàn diện chống chế độ.
Phản ứng đầu tiên của chính phủ mà chàng nhận được là sự đe doạ sẽ bắn
đại tá Hêrinênđô Mackêt trong vòng bốn mười tám tiếng đồng hồ nếu
chàng không rút hết lực lượng vũ trang của mình về biên giới phía đông.
Đại tá Rôkê Cacnixêrô, lúc này đã làm tham mưu trưởng của chàng, trình
trọng đưa cho chàng bức điện. Nhưng chàng đã để lộ niềm vui khi đọc bức
điện.
- Tốt lắm, - chàng reo lên, - Macônđô đã có trạm điện tín rồi.
Sự trả lời của chàng là dứt khoát. Trong ba tháng chàng đợi thành lập sở
Tổng chỉ huy của mình ở Macônđô. Nếu lúc đó chàng không được thấy đại
tá Hêrinênđô Mackêt còn sống thì chàng sẽ bắn không cần xét hỏi toàn bộ
số sĩ quan đã bị bắt làm tù binh, bắt đầu từ các sĩ quan cấp tướng và đồng
thời chàng sẽ ra lệnh cho những người dưới quyền để họ cũng theo chính
cái cách thức ấy tiến hành bắn giết sĩ quan Bảo hoàng cho đến khi kết thúc
chiến tranh. Ba tháng sau, khi chàng chiến thắng tiến quân vào Macônđô
thì cú ôm hôn đầu tiên mà chàng nhận được trên con đường từ đầm lầy vào
làng là cú ôm hôn của đại tá Hêrinênđô Mackêt.
Ngôi nhà đông đúc trẻ nhỏ. Ucsula đã đón Santa Sôphia đê la Piêđat cùng
với đứa con gái đầu lòng và hai đứa trẻ sinh đôi chào đời năm tháng sau vụ
hành hình Accađiô về nhà mình.
Trái với nguyện vọng cuối cùng của người bị tử hình, cụ đã đặt cho đứa con
gái đầu lòng của anh cái tên Rêmêđiôt. "Ta tin rằng đó là điều Accađiô
muốn nói", cụ bảo. "Chúng ta sẽ không gọi nó là Ucsula bởi vì với cái tên
này nó sẽ khổ cả một đời".
Còn hai đứa trẻ sinh đôi, cụ đặt một đứa tên là Accađiô Sêgunđô và đứa kia
là Aurêlianô Sêgunđô. Amaranta nhận trách nhiệm trông nom cả bọn trẻ
này. Cô kê những chiếc ghế nhỏ ở trong phòng khách rồi nhận thêm một số
trẻ hàng xóm thành lập một lớp vỡ lòng. Khi đại tá Aurêlianô Buênđya trở
về làng, giữa tiếng pháo rền vang nổ và tiếng chuông nhà thờ gióng giả đổ
hồi, có đội đồng ca trẻ nhỏ đến hát đón chào chàng ngay tại nhà mình.