TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 154

những tấm bê tông đặt ở trên và rắc tro, mùn cưa và vôi bột, nghĩa địa vẫn
tiếp tục nồng nặc mùi khét thuốc súng, đến nỗi những năm sau này, những
kỹ sư thuộc Công ty chuối đã phải đổ một chiếc áo bê tông để úp lên ngôi
mộ. Ngay sau khi người ta lôi cỗ quan tài đi, lập tức Rêbêca đóng cửa lại và
bà đã tự chôn sống mình trong ngôi nhà, mặc một bộ quần áo vải thô nhàu
nát mà không một ý muốn thế tục nào có thể làm rách nó. Trong thời kỳ
xuất hiện quỉ dữ Juđiô Erăngtê, ở Macônđô xảy ra đợt oi nóng khủng khiếp
khiến chim chóc cứ lao đầu qua lưới sắt để rúc vào phòng ngủ mà chết, bà
có đi ra đường một lần, đã già lắm rồi, đi đôi ủng màu trắng bạc cũ kỹ và
đội một chiếc mũ có gài những bông hoa nhỏ li ti. Lần cuối cùng có người
đã nhìn thấy bà còn sống là dịp bà đã bắn chết tươi gã kẻ trộm định phá cửa
nhà mình. Kể từ đó, không một ai ngoài Arhêmđa, người ở và người bạn
tâm phúc của bà, tiếp xúc trực tiếp với bà. Có thời kỳ người ta được biết
rằng bà đã viết thư cho đức Giám mục, người bà gọi là anh họ mình, nhưng
người ta cũng đồn rằng bà không bao giờ nhận được thư trả lời. Dân làng
đã quên bà.
Mặc dầu thắng lợi trở về, đại tá Aurêlianô Buênđya vẫn không vui lòng với
những kết quả trông thấy. Quân chính phủ rút khỏi các thị trấn không hề
kháng cự và điều đó đã gieo trong đám dân chúng vừa được giải phóng một
ảo tưởng về thắng lợi không thể đảo ngược được. Nhưng những người cách
mạng, nhất là đại tá Aurêlianô Buênđya đã hiểu đúng sự thật hơn. Mặc dù
trong lúc ấy chàng duy trì được năm ngàn người dưới quyền mình, và giữ
vững hai tỉnh thuộc miền duyên hải nhưng chàng ý thức rõ ràng rằng lực
lượng của mình đang bị ép về phía biển và đang ở trong hoàn cảnh chính trị
quá rắc rối đến mức khi chàng ra lệnh dựng lại tháp chuông nhà thờ bị đạn
pháo phá đổ thì cha Nicanô nằm trên giường bệnh phải thốt lên: "Đây là
một trò cười: những người bảo vệ đức tin Kitô giáo đã nã pháo phá nhà thờ
còn những kẻ Tam điểm lại ra lệnh xây dựng nó". Hàng giờ và hàng giờ
chàng ở lỳ trong phòng điện tín nói chuyện với tư lệnh các thị trấn khác, để
tìm một lối thoát.
Nhưng mỗi bận ra khỏi phòng, chàng càng khẳng định cảm nghĩ cuộc chiến
đang kết thúc. Khi những tin chiến thắng mới của những người Tự do được