TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 156

trứng gà trong hai ngày liền, cho tới khi cái cơ thể yếu ớt lấy lại được nhiệt
độ bình thường. Đến ngày thứ tư chàng thoát khỏi nguy hiểm. Trái với ý
nguyện của mình, do bị Ucsula và các sĩ quan của mình ngăn cản, chàng
nằm yên trên giường thêm một tuần nữa. Chỉ đến lúc này chàng mới biết
các bài thơ của mình vẫn chùa được đốt. "Đêm ấy mẹ không muốn vội
vàng", Ucsula thanh minh với chàng. "Đêm ấy, khi đi nhóm bếp, mẹ nghĩ
tốt hơn hết là hãy đợi cho tới khi tử thi con được mang về nhà".
Sống giữa những con búp bê của Rêmêđiôt vây quanh, trong điều kiện sức
khoẻ dần dần bình phục, đại tá Aurêlianô Buênđya, qua các bài thơ của
mình, đã hồi tưởng lại những thời kỳ sôi nổi nhất của đời mình. Chàng lại
làm thơ. Trong nhiều giờ liền, bên lề những sự kiện nổi bật của một cuộc
chiến tranh không tương lai, chàng khẳng định những kinh nghiệm của
mình ngay bên bờ vực của cái chết. Vậy là trí não của chàng ngày một sáng
tỏ hơn đến mức có thể lật trái lật phải để xem xét nó. Có một đêm nọ,
chàng hỏi đại tá Hêrinênđô Mackêt:
- Hãy nói với tôi đi, vì sao anh bạn chiến đấu?
- Vì sao anh lại hỏi tôi thế nhỉ, - đại tá Hêrinênđô Mackêt trả lời. - Vì đảng
Tự do vĩ đại.
- Anh thật hạnh phúc vì đã biết mục tiêu chiến đấu của mình, - chàng trả
lời. - Còn về phần mình, cho đến bây giờ hầu như tôi mới biết rằng mình
chiến đấu vì lòng kiêu hãnh.
- Thế thì tồi quá, - đại tá Hêrinênđô Mackêt trả lời.
Sự cảnh cáo của Hêrinênđô Mackêt khiến đại tá Aurêlianô Buênđya vui
thích. "Dĩ nhiên rồi", chàng nói. "Nhưng trong mọi trường hợp, tốt hơn hết
là chẳng nên biết vì sao mình chiến đấu" Chàng nhìn vào mắt bạn mỉm lời
và nói rõ hơn:
- Hoặc là như anh đã chiến đấu vì một cái gì đó chẳng có nghĩa gì với ai cả.
Chính niềm kiêu hãnh ấy đã ngăn cản chàng liên hệ với các nhóm vũ trang
trong vùng nội địa, trong khi đó các nhà lãnh đạo của đảng Tự do lại không
công khai đưa ra những tuyên bố nhằm đánh tan luận điệu cho chàng là một
tên tướng cướp. Tuy nhiên, chàng biết rằng nếu gạt bỏ những trở ngại ấy thì
ngay lập tức sẽ phá tan vòng vây chiến tranh nguy hiểm. Sức khoẻ bình