TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 192

trước những mạng nhện giăng khắp các xó xỉnh, trước bụi bậm phủ trên các
cây thu hải đường, trước những vết mọt lỗ chỗ mắt sàng trên xà nhà, trước
rêu bám trên bậu cửa. Chàng ngồi ở ngoài hiên, vẫn đi ủng và cuộn mình
trong chiếc áo khoác, như thể đang đợi trời tạnh mưa, và cứ ngồi nguyên
như thế suốt buổi chiều ngắm mưa rơi trên những cây thu hải đường. Lúc
ấy Ucsula hiểu rằng đã lâu lắm cụ không có chàng ở nhà này.
"Nếu không phải là chiến tranh; - cụ nghĩ, - thì chỉ có thể là thần chết". Đó
là một dự đoán hết sức sáng rõ, có sức thuyết phức đến mức cụ đồng nhất
nó với một điềm báo. Đêm ấy trong lúc ăn tối, cậu bé mạo danh Aurêlianô
Sêgunđô cầm bánh bằng tay trái và múc súp bằng tay phải. Người anh em
sinh đôi với cậu, mạo danh Hôsê Accađiô Sêgunđô, cầm bánh bằng tay
phải và múc súp bằng tay trái. Bọn chúng cử động thật là nhịp nhàng đến
mức không thể nghĩ là hai người ngồi đối diện nhau mà đó dường như là
một người ngồi nhìn vào gương. Cảnh tượng hai đứa trẻ sinh đôi đồng cảm
với nhau kể từ khi chúng có ý thức rằng chúng giống nhau như đúc được
lắp lại để chào đón người mới trở về. Nhưng đại tá Aurêlianô Buênđya
cũng không nhận ra nó. Dường như chàng xa lạ với tất cả, ngay đến việc
Rêmêđiôt - Người đẹp khoả thân đi qua để vào phòng ngủ cũng không
khiến chàng để ý. Ucsula là nhời duy nhất đã dám làm khuấy đảo cơn trầm
tư mặc tưởng của chàng:
- Nếu con cần phải ra đi nữa, - cụ nói với chàng vào lúc giữa bữa ăn, - thì ít
ra con cũng phải làm cái gì để chúng ta còn nhớ đêm nay chúng ta đã sống
như thế nào nữa chứ!
Vậy là không một chút ngạc nhiên, đại tá Aurêlianô Buênđya nhận ra rằng
Ucsula là người duy nhất đã đoán biết được nỗi đau của lòng mình, và lần
đầu tiên trong rất nhiều năm chàng dám nhìn thẳng vào mắt cụ. Da cụ nhăn
nheo, răng cụ khấp khiễng, tóc cụ khô héo và cái nhìn trên mắt cụ đầy vẻ
thảng thốt. Chàng so sánh cụ với hình ảnh xa xưa của cụ mà chàng vẫn giữ
được, hình ảnh cụ trong buổi chiều chàng đã nói ra điểm báo nói rằng cái
nồi canh vừa sôi sẽ đổ khỏi bàn và quả nhiên nó đã đổ xuống đất vỡ tan
từng mảnh. Ngay lập tức chàng nhận ra những vết nhăn nheo, những vết
sần sùi, những vết chai, những vết sẹo đã để lại trên làn da cụ trong hơn