TRĂM NĂM CÔ ĐƠN - Trang 204

chiếc mũ vành cánh quạ cụp, mồ hôi bết tóc chảy thành giọt qua hai thái
dương, y hệt hình ảnh cụ từng được Aurêlianô và Hôsê Accađiô nhìn thấy
từ khi họ còn nhỏ tuổi. Ngay lập tức Aurêlianô Sêgunđô nhận rõ cụ, bởi vì
ký ức di truyền ấy được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, và nó đến
với cậu từ trí nhớ của ông nội cậu.
- Chào cụ, - Aurêlianô Sêgunđô nói.
- Chào anh bạn trẻ, - Menkyađêt trả lời.
Kể từ dạo ấy, trong vài năm, hầu như chiều nào họ cũng gặp nhau.
Menkyađêt nói với cậu bé về thế giới, cố truyền lại cho cậu tri thức cổ xưa
của mình, nhưng cụ từ chồi dịch những trang viết tay.
"Chẳng một ai nên biết ý nghĩa trong khi chúng chưa được trăm năm", cụ
giải thích. Aurêlianô Sêgunđô mãi mãi giữ kín các cuộc hội ngộ này. Cũng
có lúc cậu bé cảm thấy thế giới riêng của mình bị đánh đổ, bởi vì Ucsula đã
vào phòng đúng lúc Menkyađêt đang có mặt. Nhưng cụ đã không nhìn thấy.
- Cháu nói chuyện với ai thế? - cụ hỏi.
- Chả nói với ai cả, cố ạ? - Aurêlianô Sêgunđô trả lời.
- Cố nội mày cũng thế đấy, - Ucsula nói, - Ông ấy cứ nói chuyện một mình
thôi.
Trong khi đó, Hôsê Accađiô Sêgunđô lại mãn nguyện khi được xem một
buổi hành hình. Cả đời mình, cậu sẽ nhớ mãi ánh lửa chớp sáng của sáu
viên đạn cùng bắn một lúc và tiếng súng nổ vọng lại từ các ngọn núi xung
quanh, rồi nhớ đến nụ cười buồn bã và đôi mắt thảng thốt của kẻ bị bắn,
người vẫn hiên ngang đứng trong lúc máu chảy ra thấm đẫm áo sơ mi,
người vẫn mỉm cười ngay cả lúc người ta cởi trói cho mình khỏi cọc xử bắn
và nhét mình vào chiếc quan tài đầy vôi bột. "Vẫn còn sống", cậu nghĩ.
"Người ta sẽ chôn sống anh ta". Cậu sợ lắm, sợ đến mức từ dạo đó cậu
nguyền rủa nghề lính và chiến tranh, không chỉ vì các vụ xử bắn mà chủ
yếu vì thói quen kinh tởm chôn sống những người bị hành hình. Vậy là
không một ai biết từ lúc nào cậu bắt đầu kéo chuông nhà thờ, bắt đầu giúp
cha Antôniô Isaben, người được mệnh danh là En Cacharô(1) đến thay cha
xứ, bắt đầu chăm sóc các chú gà chọi được nuôi trong sân tu viện. Khi đại
tá Hêrinênđô Mackêt biết chuyện, chàng đã mắng mỏ cậu bé một hồi vì tội